Tình hình thương mại biển giữa các quốc gia
-
1.Khối lượng và xu hướng tăng trưởng
Năm 2023, thương mại hàng hải toàn cầu đạt khoảng 12,3 tỷ tấn, tăng 2,4% so với năm trước, với dự báo khả quan—tăng khoảng 2% trong 2024 và duy trì trung bình 2,4%/năm đến 2029
sdgpulse.unctad.orgĐại đa số hàng hóa quốc tế—hơn 80–90%—được vận chuyển bằng đường biển .
2.Nguy cơ và gián đoạn cảng/choke‑points
Hải trình Biển Đỏ – Kênh đào Suez: Từ cuối 2023 đến đầu 2024, do lo ngại từ các cuộc tấn công của Houthi, lượng tàu container qua Kênh đào Suez giảm đến ~90%, buộc nhiều chuyến chạy vòng Cape of Good Hope, kéo dài thêm khoảng 10 ngày mỗi chuyến, tăng chi phí nhiên liệu ~1 triệu USD/voyage
en.wikipedia.orgKênh đào Panama: Hạn hán làm giảm mức nước; lưu lượng tàu giảm ~30%, gây tắc nghẽn và surcharge cao
reddit.comEo biển Hormuz: Chiếm ~20% dầu và khí LNG xuất khẩu toàn cầu, hiện chịu áp lực cao từ căng thẳng Iran–Mỹ; tàu chuyển hướng, bảo hiểm tăng đáng kể .
3.Chi phí vận chuyển và lạm phát
Rủi ro địa chính trị cộng thêm phí bảo hiểm chiến tranh đã làm chỉ số phí vận tải Shanghai Containerized Freight Index (SCFI) tăng gấp đôi, tạo áp lực lên giá tiêu dùng, dự báo đóng góp ~0,6 điểm phần trăm vào lạm phát toàn cầu vào 2025
unctad.orgChi phí nhiên liệu tăng và tuyến dài thêm làm gánh nặng lên các nền kinh tế còn ở mức thấp so với năm 2022 nhưng vẫn đáng lo .
4.Sự thay đổi trong quy mô và cấu trúc đội tàu
Do các chuỗi cung ứng thay đổi, shipowner đang thích nghi, giảm firm_order các tàu siêu lớn (>17 000 TEU), chọn tàu trung cấp 12 000–17 000 TEU — phù hợp hơn với tính linh hoạt, chi phí và quy định môi trường
ft.comCác nước châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản vẫn dẫn đầu đóng tàu (chiếm 95%), Việt Nam ghi nhận tăng kết nối cảng—tăng ~199% từ 2006 đến gần đây
unctad.org5.Rủi ro an ninh, môi trường và bền vững
Hải tặc, tấn công mạng và mất container: Hoạt động hải tặc ở Biển Đỏ, hacker tấn công hệ thống như Maersk, GPS spoofing gia tăng… ảnh hưởng đến bảo mật chuỗi cung ứng
arxiv.orgMất container gây ô nhiễm biển, ảnh hưởng đến đa dạng sinh học .
Xu hướng decarbonisation: IMO đặt mục tiêu giảm 40% cường độ khí thải từ tàu vào 2030 và đạt net‑zero vào 2050, thúc đẩy nhiên liệu mới như ammonia xanh, hydrogen… nhưng quá trình chuyển đổi vẫn chậm
en.wikipedia.org6.Kết nối khu vực và tuyến đường mới
Khu vực châu Á dẫn đầu về kết nối cảng biển, đóng vai trò chủ chốt trong thương mại toàn cầu
sdgpulse.unctad.org
unctad.org
gcaptain.comCác tuyến mới như Hành lang Chennai–Vladivostok giữa Ấn Độ và Nga đã chính thức vận hành từ cuối 2024, rút ngắn gần một nửa thời gian vận chuyển hàng hóa
en.wikipedia.org
