Ngăn mượn danh 'Made in Việt Nam' trung chuyển hàng hóa bất hợp pháp
-
Bộ Công Thương đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định Quy định chi tiết một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa nhằm thúc đẩy xuất khẩu và ngăn ngừa gian lận thương mại.
Dự thảo lần này mở rộng phạm vi điều chỉnh và cập nhật nhiều khái niệm, tiêu chí mới. Điển hình, lần đầu tiên các thuật ngữ như "hàng hóa không thay đổi xuất xứ", "chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa giáp lưng", "vật liệu giống nhau và có thể thay thế cho nhau" được quy định rõ.
Dự thảo Nghị định cũng phân định giữa hàng hóa “thuần túy” và “không thuần túy”. Hàng hóa thuần túy là hàng hóa được sản xuất hoàn toàn tại một nước, ví dụ như khoáng sản, cây trồng, sản phẩm động vật... Các tiêu chí này được quy định chặt chẽ hơn, đặc biệt là với thủy sản đánh bắt ngoài vùng biển quốc gia. Hàng hóa không thuần túy sẽ phải đáp ứng tiêu chí kỹ thuật, như chuyển đổi mã số HS, tỷ lệ giá trị nội địa.
Dự thảo bổ sung và chi tiết hóa các quy định về: Tự chứng nhận xuất xứ: Quy định đầy đủ về điều kiện, thủ tục, trách nhiệm và cơ chế kiểm tra đối với thương nhân tự chứng nhận xuất xứ. Điều này nhằm tăng tính chủ động cho doanh nghiệp, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn khi thực hiện các cam kết Hiệp định thương mại tự do như EVFTA (Việt Nam – EU), Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP)…
Đặc biệt, C/O giáp lưng (giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền trong các quốc gia FTA) và hàng hóa không thay đổi xuất xứ là hai khái niệm mới. Điều này phản ánh thực tế hàng hóa trung chuyển qua Việt Nam, và được quy định rõ các trường hợp được cấp C/O này, nhằm đảm bảo tính liền mạch của chuỗi cung ứng quốc tế mà không làm phát sinh gian lận.
-
C/O giáp lưng hay còn gọi là Back-To-Back Preferential Certificate of Origin (Movement Certificate hoặc Back-To-Back C/O) là một loại C/O được cấp bởi các cơ quan cấp trong nước Hiệp định thương mại tự do (FTA) trung gian nhằm tái xuất khẩu hàng hóa. C/O giáp lưng sẽ được cấp dựa trên C/O ưu đãi được cấp bởi nước xuất khẩu đầu tiên. Theo chức năng của C/O giáp lưng thì hàng hóa vận chuyển từ nước xuất khẩu ban đầu đến nước nhập khẩu qua một nước trung gian nhưng sẽ không mất đi xuất xứ của hàng hóa. (quy định tại Khoản 3, điều 1 Phụ lục VII Thông tư số 22/2016/TT-BCT).
Như vậy bạn có thể hiểu một cách đơn giản rằng C/O giáp lưng được cấp bởi một nước trung gian nơi hàng hóa được vận chuyển qua nước đó, dựa trên C/O ban đầu (do nước xuất khẩu đầu tiên cấp). Từ đó có thể thấy C/O giáp lưng chỉ xuất hiện khi có giao dịch của ít nhất 3 nước thành viên có trong hiệp định.
Điều kiện để được cấp C/O giáp lưng
Điều kiện để được cấp C/O giáp lưngThông tư số 22/2016/TT-BCT Bộ Công thương đã quy định, tổ chức cấp C/O có thể cấp C/O giáp lưng cho hàng hóa trong trường hợp có đơn đề nghị cấp C/O giáp lưng của người xuất khẩu. Các tổ chức cấp C/O của các nước thành viên trung gian sẽ cấp C/O giáp lưng với những điều kiện sau:
Bên xuất khẩu đề nghị cấp C/O giáp lưng cần phải xuất trình được bản gốc của C/O ban đầu và C/O gốc vẫn phải còn hiệu lực. ( Nếu không thể xuất trình được C/O gốc thì phải xuất trình được bản sao chứng thực hợp lệ của C/O gốc đó).
C/O giáp lưng cần phải có các thông tin chính xác như trên C/O gốc. Các ô thông tin trên C/O giáp lưng phải được điền hợp lệ và đầy đủ. Bên cạnh đó, giá FOB của các nước thành viên trung gian tại ô 9 phải được ghi đầy đủ và chính xác trong C/O giáp lưng.
Trong trường hợp các lô hàng xuất khẩu chia thành từng phần thì giá trị của từng phần sẽ được ghi thay giá trị của cả lô hàng trong C/O ban đầu. Lúc này, khi cấp C/O giáp lưng thì nước thành viên trung gian sẽ cần phải đảm bảo tổng số lượng tái xuất của các lô hàng nhỏ không được vượt quá số lượng đã ghi trên C/O gốc ban đầu nhập từ nước thành viên đầu tiên.
rong trường hợp nghi ngờ xuất hiện hoạt động vi phạm hoặc không đầy đủ thông tin thì cơ quan hải quan của nước thành viên cuối nhập khẩu có thể yêu cầu xuất trình lại C/O ban đầu để đối chiếu.
