BIỂU THUẾ QUAN CỦA MỸ CÔNG BỐ NGÀY 31/7 CHO TA BIẾT GÌ ĐẮNG SAU CÁC CON SỐ?
-
Biểu thuế quan do Tổng thống Trump công bố ngày 31/7/2025 đánh dấu bước ngoặt trong chiến lược thương mại "nước Mỹ trên hết" giai đoạn hai.
Thay vì chỉ điều chỉnh cán cân thương mại, biểu thuế trở thành công cụ đàm phán đa mục tiêu về địa chính trị, an ninh và công nghệ.
Với thuế suất từ 10% đến 41% áp dụng cho hàng hóa từ 68 quốc gia và Liên minh châu Âu, chính sách này phản ánh cách Mỹ sắp xếp lại trật tự thương mại toàn cầu theo nguyên tắc “ai theo luật chơi của Mỹ thì được ưu đãi”. Dưới đây là một số điểm đáng chú ý.
- THUẾ SUẤT THỂ HIỆN MỨC ĐỘ ƯU TIÊN TRONG QUAN HỆ VỚI MỸ
-
Khác với các biểu thuế trước đó, mức thuế này không phân chia theo quy mô hay mức phát triển của nền kinh tế, mà phản ánh đánh giá chiến lược của Mỹ:
-
Nhóm thuế cao nhất (35–41%) áp dụng với các quốc gia bị đánh giá là thiếu hợp tác hoặc có hồ sơ phức tạp về nhân quyền, xung đột – gồm Syria, Myanmar, Iraq, Serbia.
-
Nhóm 30–35% gồm các nước Bắc Phi, Trung Đông, Balkan – khu vực từng có căng thẳng với phương Tây.
-
Nhóm 19–25% gồm nhiều nước châu Á có quan hệ đang phát triển với Mỹ, nhưng chưa có cam kết rõ ràng về hợp tác chiến lược lâu dài.
-
Nhóm 10–15% áp dụng với các đồng minh truyền thống như Nhật, Anh, Hàn Quốc, Israel – thể hiện sự nhượng bộ trong khuôn khổ thương lượng song phương.
-
Liên minh châu Âu bị chia làm hai: các mặt hàng có thuế tối huệ quốc dưới 15% được miễn thuế; còn lại áp thuế 15% – biểu hiện của một thỏa thuận có tính áp đặt.
Điểm cần lưu ý: đây không phải bảng thuế cố định. Washington chủ động để ngỏ khả năng điều chỉnh mức thuế tùy theo diễn biến chuỗi cung ứng, biến động giá cả, mức độ hợp tác song phương, và các mục tiêu địa chính trị theo thời điểm.
- CÔNG CỤ ĐA CHỨC NĂNG: MẶC CẢ NGOÀI THƯƠNG MẠI
Biểu thuế quan lần này không đơn thuần nhắm vào thặng dư thương mại, mà được sử dụng như đòn bẩy ép các quốc gia nhượng bộ về các lĩnh vực phi thương mại:
-
Với Mexico, thuế gắn với vấn đề nhập cư và lao động.
-
Với Canada, là yêu cầu chống buôn bán ma túy.
-
Với Pakistan, liên quan đến quyền khai thác tài nguyên.
-
Với một số nước châu Á, là điều kiện mở cửa đầu tư công nghệ và dữ liệu.
-
Nhiều thỏa thuận “phút chót” được ký trước thời điểm công bố thuế – nhưng thực tế chỉ mang tính chính trị, không có ràng buộc thực chất. Ví dụ: Philippines dù ký kết vẫn chỉ được giảm nhẹ từ 20% xuống 19%.
-
Chiến thuật “đánh trước – đàm phán sau” thể hiện một mô hình thương lượng mới, nơi quyền lực cứng được sử dụng làm tiền đề để tạo ra không gian đối thoại. Biểu thuế sẽ còn tiếp tục được điều chỉnh sau thời hạn đàm phán tiếp theo (7/8/2025).
- CÁ NHÂN HÓA CHÍNH SÁCH: CHIẾN LƯỢC THƯƠNG MẠI MANG DẤU ẤN TỔNG THỐNG
Tổng thống Trump ký biểu thuế dựa trên lệnh hành pháp, viện dẫn tình trạng khẩn cấp quốc gia theo đạo luật năm 1977, qua đó không cần thông qua Quốc hội. Quy trình này làm nổi bật 3 đặc trưng:
Một là, chính sách mang tính đánh giá chủ quan thay vì dựa vào dữ liệu kinh tế khách quan.
Hai là, các quốc gia từng được miễn thuế hoặc ưu đãi dưới thời các chính quyền trước, nay bị coi là thiếu hợp tác và phải chịu thuế "trừng phạt", ví dụ Canada từ 25% lên 35%.
Ba lô, chính sách công bố đột ngột, gây bất ngờ, khiến doanh nghiệp quốc tế khó dự đoán, chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn.
Thị trường phản ứng ngay lập tức: chứng khoán châu Á giảm mạnh, đồng USD biến động – thể hiện tác động tâm lý của chính sách thuế đến môi trường đầu tư toàn cầu.
- TÁI ĐỊNH VỊ HỆ THỐNG LIÊN MINH DƯỚI GÓC NHÌN “ĐỒNG MINH THEO GIAO DỊCH”
Dưới thời Trump 2.0, khái niệm “đồng minh” được xác định lại:
-
Không còn mặc định là thành viên NATO hay G7 sẽ được ưu đãi.
-
Mức thuế thấp giờ là phần thưởng dành cho những nước sẵn sàng ký kết, tuân thủ và triển khai các điều kiện do Mỹ đưa ra.
Ví dụ tiêu biểu là Brazil – một nền kinh tế lớn ở Nam Mỹ – từng bị đe dọa áp thuế 35% nhưng cuối cùng được giảm xuống chỉ còn 10% sau khi chấp nhận mở cửa thị trường nông sản Mỹ và cho phép doanh nghiệp Mỹ tiếp cận dữ liệu ngành viễn thông.
Ngược lại, Trung Quốc bị loại khỏi danh sách đàm phán và phải đối mặt với lộ trình cô lập về chuỗi cung ứng, cho thấy Mỹ sẵn sàng hy sinh thị trường lớn để định hình lại trật tự kinh tế theo hướng ít phụ thuộc.
Mô hình mới này tạo ra một “khối thương mại kiểu Mỹ” – những quốc gia không nhất thiết phải nhỏ, nhưng phải linh hoạt, thực dụng và sẵn sàng thích nghi với luật chơi do Washington dựng nên.
- BIỂU THUẾ LÀ CÔNG CỤ LINH HOẠT, CÓ THỂ ĐIỀU CHỈNH THEO THỜI CUỘC
Một điểm cốt lõi trong biểu thuế lần này là tính linh hoạt. Khác với các biểu thuế mang tính cố định trước đây, chính quyền Trump chủ trương:
-
Đưa ra mức thuế khởi điểm như “giá neo”.
-
Duy trì khả năng điều chỉnh lên hoặc xuống theo diễn biến thực tế của: đàm phán song phương, vị thế địa chính trị, chuỗi cung ứng chiến lược, hoặc biến động giá hàng hóa toàn cầu.
Điều này cho phép Nhà Trắng luôn có công cụ để tạo sức ép, đưa ra “cà rốt – cây gậy” trong bất kỳ tiến trình mặc cả nào. Nó cũng buộc các quốc gia liên tục duy trì đối thoại, điều chỉnh chiến lược và nâng cấp quan hệ với Mỹ nếu không muốn bị áp mức thuế bất lợi trong tương lai.
KẾT LUẬN
Biểu thuế quan ngày 31/7/2025 là tuyên ngôn rõ ràng của Mỹ về việc chuyển từ thương mại dựa trên luật lệ sang thương mại dựa trên quyền lực. Mỗi mức thuế là một thông điệp, mỗi điều chỉnh là một phép thử. Trong trật tự thương mại mới dưới chính quyền Trump 2.0, linh hoạt chiến lược và chủ động đàm phán là chìa khóa để duy trì vị thế và lợi ích quốc gia.
(Hoang Anh Tuan)
-
https://cafef.vn/chinh-thuc-bo-cong-thuong-cong-bo-muc-thue-doi-ung-hoa-ky-ap-cho-viet-nam-188250801172154306.chn
Việt nam 20% thuế đối ứng ....
