Thỏa thuận Thương mại Mỹ-Việt hé lộ về các mức thuế quan tại Đông Nam Á

[Zozo]

Thỏa thuận thương mại Mỹ-Việt mới được hé lộ, dù còn nhiều chi tiết chưa rõ ràng, được xem là tín hiệu về chính sách thuế quan của Hoa Kỳ cho toàn bộ khu vực Đông Nam Á.
Đối với tất cả các thỏa thuận thương mại song phương của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, sự đảm bảo duy nhất cho đến nay là "sự phức tạp nằm ở chi tiết".

Hôm thứ Tư, ông Trump đã tiết lộ trên mạng xã hội Truth Social rằng Hoa Kỳ đã có các thông số cho một thỏa thuận thương mại song phương mới với Việt Nam, với mức thuế 20% đối với hàng nhập khẩu vào Mỹ và 40% đối với hàng hóa chuyển tải.

Hiện đang có tranh luận về ý nghĩa của mức 20% đó. Nó là 20% hay là 20% cộng thêm vào các mức thuế hiện có?

"Quan điểm của chúng tôi là mức thuế 20% đối với hàng hóa Việt Nam sẽ được áp dụng trên các mức thuế đã có sẵn đối với giày dép và hàng may mặc," nhà phân tích John Kernan của TD Cowen viết trong một ghi chú hôm thứ Năm.

Các công ty thời trang và giày dép hiện đang được hưởng mức thuế suất giảm 10% cho đến ngày 9 tháng 7, giảm từ mức 46% ban đầu được áp đặt tại Việt Nam khi ông Trump lần đầu nói về thuế quan đối ứng vào ngày 2 tháng 4. Nhưng điều gì sẽ xảy ra vào ngày 10 tháng 7? Liệu thuế quan có tạm thời tăng trở lại 46% cho đến khi có một thỏa thuận thương mại chính thức? Hay chúng sẽ tạm thời ở mức 10% trong khi Mỹ và Việt Nam hoàn tất các điều khoản của thỏa thuận?

Tiếp đến là Trung Quốc. Trong một diễn biến bất ngờ khác của cuộc chiến thương mại do ông Trump khởi xướng, Hoa Kỳ đã cắt giảm thuế đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc từ 145% xuống còn 30% trong 90 ngày để các cuộc đàm phán có thể diễn ra cho đến ngày 12 tháng 8. Điều đó sẽ đưa tổng mức thuế suất lên 55%, bao gồm cả các khoản cộng thêm từ các mức thuế hiện có.

Vấn đề phức tạp ở đây là Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Bessent cho biết chính quyền đã "dọn đường" cho các cuộc đàm phán thuế quan trong tương lai sau khi căng thẳng Mỹ-Trung giảm leo thang sau khi hai bên đồng ý về một thỏa thuận thương mại khoáng sản đất hiếm. Nhưng các đại diện Trung Quốc đã nhấn mạnh rằng nước này sẽ phản đối những nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm ký kết các thỏa thuận thương mại đi ngược lại lợi ích của Trung Quốc. Và ông Trump đã chấp nhận lời thách thức đó khi nói rằng thỏa thuận thương mại với Việt Nam sẽ bao gồm một mức thuế chuyển tải 40%.

Trung Quốc vừa là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, vừa là nhà cung cấp nguyên liệu sản xuất lớn nhất. Và một số nhà sản xuất Trung Quốc được cho là đã lách thuế quan của Trung Quốc bằng cách vận chuyển hàng đến Việt Nam trước khi hàng hóa đến điểm đến cuối cùng ở Mỹ. Mức thuế chuyển tải này nhắm vào hoạt động thương mại giữa Trung Quốc và Việt Nam.

Và thậm chí còn có những câu hỏi về các ngưỡng quy định, chẳng hạn như các quy tắc về hàm lượng giá trị khu vực.

Hai mươi lăm phần trăm sản lượng giày được sản xuất tại Việt Nam, nơi đã trở thành nhà sản xuất được ưa chuộng cho các loại giày thể thao hiệu suất cao, và phần lớn các linh kiện – tức nguyên liệu đầu vào sản xuất – đều có nguồn gốc từ Trung Quốc. Một câu hỏi chưa được trả lời tập trung vào việc bao nhiêu vật liệu Trung Quốc có thể được bao gồm trong một đôi giày dành cho thị trường Mỹ mà vẫn được áp dụng mức thuế mới 40%.

Hơn nữa, Hoa Kỳ đang trong các cuộc đàm phán thương mại song phương với Ấn Độ, Indonesia và Campuchia. Cả ba quốc gia Đông Nam Á này đều đã tiếp nhận một phần sản xuất giày dép đã chuyển ra khỏi Trung Quốc.

Ông Kernan của TD Cowen tin rằng khi mức thuế của Việt Nam chuyển sang 20%, phần còn lại của Đông Nam Á có khả năng sẽ phải đối mặt với các mức thuế cao hơn 10%. Tất cả các mức thuế toàn cầu hiện đang ở mức 10% do việc tạm dừng tạm thời cho đến ngày 9 tháng 7, ngoại trừ Trung Quốc.

"Chúng tôi dự đoán các mức thuế quan của phần còn lại của Đông Nam Á sẽ ở mức 20% hoặc cao hơn," ông Kernan dự báo. Ông nói rằng mức thuế 20% đó có khả năng "có thể giảm thiểu được" trong một số điều kiện nhất định, chẳng hạn như tăng giá 5% khi hàng hóa lên kệ và các nhà sản xuất hấp thụ khoảng 10% chi phí gia tăng.

Các công ty đang phân tích các tác động tiềm tàng từ thuế quan khi có thêm thông tin. Do thiếu sự chắc chắn về thuế quan khi các công ty giày dép công bố kết quả kinh doanh quý một trong khoảng sáu tuần qua, hầu hết họ đều ước tính mức thuế 10% cho phần còn lại của năm 2025. Suy nghĩ đó giờ đây phải thay đổi.

Một phát ngôn viên của Adidas, khi được hỏi về tác động của thỏa thuận thương mại Mỹ-Việt đối với hoạt động kinh doanh của mình, cho biết công ty sẽ "cung cấp bản cập nhật kinh doanh tiếp theo" vào ngày 30 tháng 7, khi công ty báo cáo kết quả kinh doanh quý hai. Các công ty khác cũng có khả năng sẽ đưa ra bình luận về tình hình trong các kỳ công bố kết quả kinh doanh của họ.

"Chúng tôi kỳ vọng các công ty sẽ thảo luận về giá cả và các biện pháp giảm thiểu tác động, cũng như các mức thuế hiện đã cao hơn đối với Việt Nam và có khả năng là cả phần còn lại của Đông Nam Á," ông Kernan nói về các báo cáo tài chính quý hai sắp tới. "Nói một cách đơn giản, việc giả định mức thuế 10% trong các dự báo kinh doanh sẽ cần phải được điều chỉnh tăng lên."