DDVT

Logistics xanh chính là bước đi đúng đắn để cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Doanh nghiệp đi trước trong xu hướng này chắc chắn sẽ có lợi thế lâu dài.

Việc Hải Phòng trở thành trung tâm logistics trọng điểm là xu hướng tất yếu. Tuy nhiên, để duy trì lợi thế cạnh tranh, thành phố cần đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý logistics, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và phát triển dịch vụ hậu cần theo hướng xanh – thông minh.

Bài viết thể hiện rõ bức tranh toàn cảnh về tiềm năng đa dạng và dư địa phát triển to lớn của Lâm Đồng. Từ nông nghiệp công nghệ cao, du lịch sinh thái đến kinh tế biển và năng lượng tái tạo – tất cả đều mở ra cơ hội để Lâm Đồng trở thành cực tăng trưởng mới cho khu vực và cả nước.

Để hàng hóa Việt Nam vươn xa, chất lượng sản phẩm tốt thôi chưa đủ. Một chuỗi giá trị bền vững, minh bạch và thích ứng linh hoạt với thị trường mới là “tấm hộ chiếu” để sản phẩm Việt khẳng định vị thế trên cả sân nhà và quốc tế. Trong đó, việc tăng cường liên kết thị trường, xây dựng chuỗi cung ứng bền vững, cùng với sức mạnh của thương mại điện tử và chuyển đổi số logistics, đang mở ra động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế.

Thương mại điện tử – trụ cột phân phối hiện đại

Những năm gần đây, thương mại điện tử không còn là khái niệm xa lạ mà đã trở thành kênh phân phối quan trọng của hàng hóa Việt Nam. Quy mô thị trường năm 2024 đạt trên 25 tỷ USD, tăng trưởng khoảng 20% so với năm trước, chiếm 9% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng. Với kết quả này, Việt Nam giữ vững vị trí trong top 3 thị trường thương mại điện tử lớn nhất Đông Nam Á.

Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng mua sắm trực tuyến, thương mại điện tử không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng trực tiếp, rút ngắn khâu trung gian, mà còn góp phần giảm chi phí vận hành, nhân sự. Các phiên livestream kéo dài 2-3 giờ có thể tiêu thụ hàng chục, thậm chí hàng trăm tấn nông sản – điều tưởng chừng khó tin trong phương thức bán hàng truyền thống.

Nhấn mạnh sự chuyển mình mạnh mẽ của thương mại điện tử là kênh xúc tiến hàng Việt hiệu quả tại hội thảo Tăng cường liên kết thị trường, ổn định chuỗi cung ứng và cải thiện năng lực cạnh tranh”, do Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) tổ chức vừa qua, ông Bùi Huy Hoàng – Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số (Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương) cho hay, đại dịch COVID-19 đã cho thấy rõ vai trò “phao cứu sinh” của thương mại điện tử. Ngày nay, cùng với livestream, chợ trực tuyến hay mô hình đa kênh (omnichannel), thương mại điện tử tiếp tục phát huy hiệu quả.

“Đây không chỉ là công cụ tiêu thụ sản phẩm mà còn là kênh quảng bá, xây dựng thương hiệu, giúp nông sản, đặc sản địa phương hay hàng tiêu dùng công nghiệp tiếp cận tệp khách hàng rộng lớn hơn” – ông Hoàng nói.

Về hành lang pháp lý thương mại điện tử được ông Hoàng chỉ ra đang dần hoàn thiện: “Thương mại điện tử Việt Nam đang phát triển theo hướng minh bạch, chuyên nghiệp hơn. Bộ Công Thương hiện được Chính phủ giao chủ trì xây dựng Luật Thương mại điện tử – một văn bản pháp lý được kỳ vọng sẽ trở thành “xương sống” cho sự phát triển bền vững của thị trường”.

Bên cạnh đó, nhiều chương trình xúc tiến, đào tạo, hỗ trợ doanh nghiệp số hóa đã được triển khai. Theo ông Hoàng, Trung tâm Phát triển thương mại điện tử (EcomDx) thường xuyên phối hợp cùng hiệp hội ngành hàng, sàn thương mại điện tử lớn để tổ chức các chương trình đào tạo chuyên sâu: Go-Right (pháp lý trong thương mại điện tử), GoOnline (kinh doanh trực tuyến), GoExport (xuất khẩu qua thương mại điện tử xuyên biên giới), Go-AI (ứng dụng trí tuệ nhân tạo). Những chương trình này tạo nền tảng để doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, bắt kịp xu thế.

Chuyển đổi số logistics – “nút thắt” cần tháo gỡ

Bên canh vai trò của thương mại điện tử, chuyển đổi số logistics cũng là một trong những giải pháp tối quan trọng trong xúc tiến hàng Việt. Nhấn mạnh vai trò của chuyển đổi số trong logistics, ông Hoàng cho hay, nếu thương mại điện tử là kênh phân phối hiện đại thì logistics chính là “hệ thần kinh” của chuỗi cung ứng.

Tuy nhiên, ông Hoàng chỉ ra, ngành logistics Việt Nam còn nhiều bất cập: hạ tầng kho bãi chưa đồng bộ, vận tải phụ thuộc lớn vào đường bộ dễ tắc nghẽn, chi phí logistics cao (chiếm khoảng 16-18% GDP, cao hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu), nhân sự chủ yếu làm thủ công.

Ở góc độ doanh nghiệp, góp ý thêm về hai lĩnh vực chủ chốt này, ông Hoàng Nguyên Vũ, Tổng Giám đốc Công ty Inotev, cho rằng chuyển đổi số chính là giải pháp đột phá để nâng cao năng lực cạnh tranh. Các hệ thống quản lý kho thông minh (WMS), tự động hóa kho bãi, kết nối API với sàn thương mại điện tử, cùng với việc theo dõi vận chuyển thời gian thực qua IoT và GPS sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình, tiết kiệm chi phí, giảm sai sót và nâng cao chất lượng dịch vụ.

Trong khi đó, việc ứng dụng tem điện tử, mã QR, NFC, RFID cũng ngày càng phổ biến, giúp doanh nghiệp truy xuất nguồn gốc sản phẩm, bảo vệ thương hiệu – yếu tố đặc biệt quan trọng khi xuất khẩu sang các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản.

Ngoài ra, không chỉ hạ tầng công nghệ, nguồn nhân lực chất lượng cao là điều kiện tiên để thương mại điện tử và logistics phát huy hiệu quả. Ông Bùi Huy Hoàng nhấn mạnh, doanh nghiệp cần định hướng rõ ràng, đầu tư cho đào tạo nhân lực về kinh doanh trực tuyến, xuất khẩu qua thương mại điện tử, pháp lý, cũng như kỹ năng ứng dụng AI, dữ liệu lớn.

"Chỉ khi có đội ngũ am hiểu, doanh nghiệp mới khai thác hết tiềm năng của thương mại điện tử và logistics số. Đây cũng là yếu tố giúp doanh nghiệp Việt tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu" - ông Hoàng thông tin.

Liên kết chuỗi cung ứng – tăng sức chống chịu

Thực tiễn cho thấy, sức chống chịu của chuỗi cung ứng nội địa trước biến động toàn cầu vẫn còn hạn chế. Liên kết thị trường vì thế có ý nghĩa then chốt: gắn kết chặt chẽ sản xuất – phân phối – tiêu dùng, tạo dòng chảy thông suốt hàng hóa, giảm chi phí trung gian, nâng cao giá trị gia tăng.

Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển Thị trường trong nước Bùi Nguyễn Anh Tuấn, khẳng định: “Một chiến lược toàn diện, bao gồm cả việc tăng cường liên kết và chuyển đổi số là hai mặt bổ trợ, tạo sức mạnh tổng hợp. Liên kết chặt chẽ giữa các bên trong chuỗi cung ứng, kết hợp với công nghệ số tối ưu quy trình, sẽ là chìa khóa giúp hàng hóa Việt vượt qua thách thức, nắm bắt cơ hội và vươn tầm quốc tế”.

Để tận dụng tối đa lợi thế từ chuyển đổi số logistics và thương mại điện tử, Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số cho rằng, cần đồng bộ nhiều giải pháp. Cụ thể, có thể tập trung vào ba hướng chính:

Một là, hoàn thiện chính sách, thể chế: Đồng bộ từ quản lý hàng hóa nhập khẩu, sản xuất trong nước, đến chất lượng, truy xuất nguồn gốc và quản lý thuế đối với thương mại điện tử. Tạo sân chơi minh bạch, công bằng cho doanh nghiệp, đồng thời bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Hai là, thừa nhận thương mại điện tử là phương thức phân phối hiện đại: Ứng dụng công nghệ số, AI để cắt giảm chi phí vận hành, tối ưu hóa lợi nhuận, tăng năng lực cạnh tranh.

Ba là, đầu tư cho nguồn nhân lực chất lượng cao: Đào tạo chuyên sâu về kỹ năng số, kinh doanh online, pháp lý, xuất khẩu xuyên biên giới. Đây là nền tảng để doanh nghiệp khai thác hiệu quả thương mại điện tử như một kênh phân phối chủ lực.

Chuyển đổi số logistics và thương mại điện tử đang trở thành “cặp đôi động lực” mới cho sự phát triển của kinh tế Việt Nam. Sự liên kết chặt chẽ trong chuỗi cung ứng, cùng với ứng dụng công nghệ số, không chỉ giúp hàng hóa Việt Nam vươn xa mà còn tạo dựng niềm tin của người tiêu dùng, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, đây chính là con đường để hàng Việt không chỉ đứng vững trên sân nhà mà còn chinh phục thị trường quốc tế.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, Logistics trở thành một mắt xích quan trọng thúc đẩy thương mại và chuỗi cung ứng. Để khẳng định vị thế và phát triển bền vững trong ngành này, nhân sự cần trang bị nhiều yếu tố cả về kiến thức lẫn kỹ năng. Việc xác định đúng những kỹ năng cần có trong ngành logistics sẽ là chìa khóa giúp mỗi cá nhân gặt hái thành công lâu dài.

Logistics là ngành gì?

Logistics được hiểu là quá trình quản lý, vận hành và tối ưu dòng chảy hàng hóa, dịch vụ đến tay người tiêu dùng. Ngành này bao gồm nhiều hoạt động như vận tải, lưu kho, quản lý đơn hàng, xuất nhập khẩu, phân phối và cung ứng dịch vụ. Với vai trò hỗ trợ cho hoạt động thương mại, logistics ngày càng chứng minh tầm quan trọng trong nền kinh tế hiện đại.

Không chỉ đơn thuần là vận chuyển, logistics còn liên quan đến việc tối ưu hóa chi phí, thời gian và nguồn lực. Một doanh nghiệp có hệ thống logistics hiệu quả sẽ tăng sức cạnh tranh trên thị trường, đáp ứng nhanh hơn nhu cầu của khách hàng. Vì vậy, nhu cầu tuyển dụng nhân sự logistics Việt Nam ngày càng gia tăng, mở ra cơ hội lớn cho lực lượng lao động trẻ.

Những kỹ năng cần có trong ngành logistics

Để phát triển lâu dài trong nghề, việc xác định đúng kỹ năng cần có trong ngành logistics sẽ giúp mỗi cá nhân nâng cao giá trị bản thân và khẳng định năng lực trước nhà tuyển dụng. Những kỹ năng này không chỉ phục vụ cho công việc hiện tại mà còn là nền tảng để thăng tiến trong tương lai.

Kỹ năng và kiến thức chuyên ngành

Người làm logistics cần nắm vững kiến thức chuyên môn về vận tải, kho bãi, xuất nhập khẩu và quản lý chuỗi cung ứng. Bên cạnh đó, khả năng phân tích dữ liệu sẽ giúp họ dự đoán nhu cầu, tối ưu nguồn lực và giảm thiểu chi phí. Đây là nền tảng quan trọng để nhân sự đảm bảo hiệu quả công việc và phát triển bền vững trong nghề.

Kỹ năng giao tiếp và ngoại ngữ

Trong môi trường toàn cầu hóa, khả năng sử dụng ngoại ngữ và giao tiếp hiệu quả là yếu tố tiên quyết. Nhân sự logistics thường xuyên làm việc với đối tác quốc tế, do đó cần thành thạo tiếng Anh hoặc một ngoại ngữ khác.

Kỹ năng quản lý thời gian

Ngành logistics đòi hỏi sự chính xác trong từng khâu, từ vận chuyển đến lưu kho. Việc biết cách sắp xếp thời gian hợp lý, khoa học và linh hoạt sẽ giúp nhân viên đảm bảo tiến độ, hạn chế rủi ro và nâng cao hiệu quả công việc.

Kỹ năng giải quyết vấn đề

Bất kỳ sự cố nào trong quá trình vận tải hoặc thủ tục hải quan đều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến toàn bộ chuỗi cung ứng. Do đó, khả năng phân tích nhanh chóng và xử lý tình huống linh hoạt, sáng tạo là yếu tố then chốt.

Kỹ năng sử dụng công nghệ

Công nghệ quản lý chuỗi cung ứng và phần mềm ERP hiện nay đang được ứng dụng rộng rãi. Người làm logistics cần thành thạo công nghệ hiện đại để tối ưu quy trình, nâng cao hiệu quả và đáp ứng yêu cầu công việc ngày càng cao.

Kỹ năng làm việc nhóm

Trong ngành này, sự phối hợp giữa nhiều bộ phận là không thể thiếu. Khả năng hợp tác, chia sẻ thông tin kịp thời và phối hợp nhịp nhàng hiệu quả sẽ giúp công việc diễn ra thuận lợi, hạn chế sai sót và nâng cao thành tích chung.

Tóm lại, những kỹ năng cần có trong ngành logistics chính là nền móng để xây dựng sự nghiệp bền vững. Chúng không chỉ giúp người lao động hoàn thành công việc xuất sắc mà còn mở ra nhiều cơ hội thăng tiến trong ngành đầy tiềm năng này.

Cơ hội việc làm và mức lương mơ ước từ ngành Logistics

Thị trường lao động hiện nay ghi nhận nhu cầu nhân lực logistics ngày một tăng cao. Đặc biệt, việc làm logistics tại Hải Phòng được nhiều ứng viên quan tâm nhờ vị trí chiến lược, bởi nơi đây là trung tâm cảng biển lớn nhất miền Bắc, đóng vai trò quan trọng trong hoạt động xuất nhập khẩu của cả nước và thúc đẩy kinh tế khu vực.

Các doanh nghiệp tại khu vực này liên tục tìm kiếm nhân sự có chuyên môn, kỹ năng vững vàng để đáp ứng khối lượng công việc ngày càng lớn. Không chỉ tập trung ở một thành phố cảng biển, cơ hội nghề nghiệp ngành logistics còn trải rộng trên nhiều đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, Thái Nguyên…. thu hút lượng lớn ứng viên tiềm năng.

Các tập đoàn và công ty logistics luôn trong tình trạng “khát” nhân lực, từ vị trí điều phối vận tải, quản lý kho đến chuyên viên chứng từ. Điều này cho thấy logistics đang trở thành ngành nghề hấp dẫn với triển vọng bền vững trên toàn quốc. Bên cạnh cơ hội rộng mở, mức lương trong ngành logistics cũng là điểm thu hút nhân sự trẻ.

Tùy thuộc vào vị trí, trình độ và kinh nghiệm, nhân viên có thể nhận mức thu nhập 15-30 triệu/tháng, thậm chí cao hơn ở cấp quản lý. Đây là yếu tố quan trọng khiến nhiều người quan tâm đến các việc làm Hải Phòng, cũng như tại các tỉnh, thành phố khác, để tìm kiếm sự phát triển lâu dài và cơ hội thăng tiến nghề nghiệp.

Ngành logistics đang mở ra cánh cửa rộng lớn cho những ai biết tận dụng lợi thế và chuẩn bị hành trang đúng cách. Muốn khẳng định vị thế và phát triển bền vững, người lao động cần chú trọng trau dồi kỹ năng cần có trong ngành logistics. Đây chính là chìa khóa giúp mỗi cá nhân không chỉ hoàn thành tốt công việc mà còn tiến xa hơn trong sự nghiệp tương lai.

"Mắt xích" chiến lược trong chuỗi cung ứng

Trong những năm gần đây, ngành logistics Việt Nam đã phát triển nhanh chóng với tốc độ tăng trưởng ước đạt 13 - 15% mỗi năm. Đây được coi là lĩnh vực dịch vụ then chốt, đóng vai trò vừa là mạch nối, vừa là bệ đỡ thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Một trong những hướng đi được nhiều địa phương ưu tiên là xây dựng và phát triển các trung tâm logistics. Nhiều trung tâm mới ra đời, được đầu tư hạ tầng đồng bộ và ứng dụng công nghệ hiện đại, tạo sức hút đối với doanh nghiệp.

Những địa phương có lợi thế về logistics đều tích cực quy hoạch và hình thành các trung tâm này. Tuy vậy, thực tế cho thấy các trung tâm vẫn chủ yếu hoạt động đơn lẻ, chưa hình thành được sự liên kết thành mạng lưới, nên chưa khai thác hết giá trị và tiềm năng mà mô hình này có thể mang lại.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, TS. Nguyễn Thị Thu Hường, Phó Trưởng Bộ môn, phụ trách Bộ môn Logistics (Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải) cho biết, logistics từ lâu được coi như “mạch máu” của nền kinh tế quốc dân, giữ vai trò kết nối, hỗ trợ và thúc đẩy sự vận hành của các ngành kinh tế. Để thực hiện trọn vẹn sứ mệnh này, việc phát triển đồng bộ hệ thống logistics quốc gia là yêu cầu then chốt. Trong tổng thể hạ tầng logistics, cùng với hệ thống giao thông vận tải, các trung tâm logistics giữ vị trí đặc biệt quan trọng.

Những trung tâm logistics được hình thành nhằm đảm nhiệm từ các chức năng cơ bản đến chuyên sâu như lưu trữ, xếp dỡ, phân loại hàng hóa; cung cấp dịch vụ giá trị gia tăng; tổ chức logistics ngược; xúc tiến thương mại và hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm. Nhờ vậy, trung tâm logistics trở thành điểm nút tối ưu hóa các luồng hàng hóa, tài chính và thông tin, đồng thời tạo ra sự kết nối hiệu quả giữa các ngành, các địa phương và vùng kinh tế.

Theo TS. Nguyễn Thị Thu Hường, nhận thức rõ tầm quan trọng đó, ngay từ năm 2015, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 1012/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch phát triển hệ thống trung tâm logistics quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn 2030. Trên cơ sở định hướng này, nhiều địa phương đã chủ động điều chỉnh quy hoạch, bố trí quỹ đất, gắn phát triển logistics với quy hoạch giao thông và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Cũng từ thời điểm đó, đầu tư trung tâm logistics chính thức được đưa vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện, hưởng ưu đãi theo Luật Đầu tư.

Tiếp đó, trong Quyết định 200/2017/QĐ-TTg về Kế hoạch nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam đến năm 2025, Chính phủ đã xác định một loạt mục tiêu, trong đó nổi bật là thu hút đầu tư hạ tầng logistics, xây dựng trung tâm logistics cấp khu vực và quốc tế, gia tăng kết nối xuyên biên giới, từng bước đưa Việt Nam trở thành đầu mối logistics quan trọng của khu vực.

Tuy nhiên, bối cảnh thương mại toàn cầu nhiều biến động trong những năm gần đây khiến chuỗi cung ứng thường xuyên gián đoạn. Doanh nghiệp logistics Việt Nam phải gánh áp lực lớn khi chi phí tăng cao nhưng không thể nâng giá dịch vụ tương ứng, trong khi việc quản trị hệ thống để nâng cao năng lực cạnh tranh vẫn còn nhiều thách thức.

“Trong tình thế đó, kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp chính là các trung tâm logistics sẽ trở thành cầu nối giúp điều tiết luồng hàng, cung ứng dịch vụ trọn gói và gắn kết các mắt xích trong ngành”, TS. Nguyễn Thị Thu Hường cho hay.

Mở đường cho logistics bứt phá

Cũng theo TS. Nguyễn Thị Thu Hường, có thể thấy, mô hình trung tâm logistics không chỉ đóng vai trò then chốt đối với chuỗi cung ứng mà còn với toàn bộ nền kinh tế. Số lượng trung tâm logistics tại Việt Nam những năm qua đã gia tăng, quy mô và công nghệ cũng hiện đại hơn. Tuy vậy, do thiếu sự kết nối đồng bộ thành một mạng lưới hoàn chỉnh, mô hình này vẫn chưa phát huy hết lợi thế và giá trị vốn có.

Để giải quyết các điểm nghẽn, TS. Nguyễn Thị Thu Hường cho rằng đã đến lúc cần một loạt giải pháp mới, đồng bộ và thực tiễn hơn:

Thứ nhất, hoàn thiện thể chế và chính sách. Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến logistics, đặc biệt là thủ tục đất đai, hải quan, vận tải đa phương thức. Đồng thời, thiết kế các gói ưu đãi về thuế, tín dụng, đầu tư để khuyến khích doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư trung tâm logistics.

Thứ hai, phát triển hạ tầng logistics hiện đại. Việc quy hoạch trung tâm logistics phải gắn với mạng lưới giao thông, cảng biển, cửa khẩu, sân bay và các khu công nghiệp trọng điểm. Các trung tâm không chỉ phục vụ phạm vi địa phương mà cần hướng tới vai trò điều phối vùng và liên vùng.

Thứ ba, đẩy mạnh chuyển đổi số và logistics xanh. Ứng dụng công nghệ số như dữ liệu lớn, blockchain để quản lý hàng hóa, truy xuất nguồn gốc, dự báo nhu cầu. Đồng thời, xây dựng trung tâm logistics xanh sử dụng năng lượng tái tạo, tối ưu vận tải để giảm phát thải, góp phần thực hiện cam kết phát triển bền vững.

“Trung tâm logistics không chỉ là một hạ tầng kỹ thuật đơn thuần, mà còn là điểm nút chiến lược quyết định khả năng cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam. Trong bối cảnh chi phí logistics cao, chuỗi cung ứng toàn cầu biến động khó lường, việc phát triển các trung tâm logistics theo hướng hiện đại, xanh, số hóa và gắn kết mạng lưới là con đường tất yếu”, TS. Nguyễn Thị Thu Hường nhấn mạnh.