Ngành vận tải chuẩn bị đối mặt với nguy cơ sụt giảm nhu cầu

[RANDOC]

Thị trường vận tải đang chao đảo trước nguy cơ sụt giảm nhu cầu do tác động từ chính sách thuế mới của Mỹ, với dữ liệu cho thấy lượng đơn đặt hàng vận chuyển sụt giảm mạnh và vận tải biển đối mặt với tình trạng hủy chuyến hàng loạt.
Cho đến vài ngày gần đây, bất chấp những biến động trong chính sách thương mại và thị trường tài chính, dữ liệu từ SONAR vẫn chưa ghi nhận nhiều thay đổi trong nhu cầu vận chuyển – được đo lường qua khối lượng đơn hàng (tender volume). Tuy nhiên, điều đó đã thay đổi. Trong những ngày gần đây, số lượng đơn đặt hàng điện tử từ các chủ hàng gửi đến các đơn vị vận tải đã giảm mạnh, không còn duy trì mức tương đương so với hai năm trước (khối lượng năm 2023 thể hiện bằng đường màu đỏ trong biểu đồ). Hiện tại, khối lượng đơn hàng đã giảm 14,9% so với cùng kỳ năm trước và giảm 7,6% so với cùng kỳ hai năm trước. Phân tích sâu theo loại rơ-moóc cho thấy phân khúc xe tải hàng khô (dry van) chịu tác động nặng nề nhất với mức giảm 17,6% so với năm ngoái, trong khi phân khúc xe tải hàng lạnh (reefer) – vốn ít chịu ảnh hưởng theo chu kỳ – chỉ giảm 2%.
Thị trường vận tải biển biến động

Tuần qua, dữ liệu thị trường vận tải biển trở thành tâm điểm trên các phương tiện truyền thông chuyên ngành cũng như trong các câu hỏi từ khách hàng của SONAR. Rõ ràng, số lượng đặt chỗ vận chuyển từ Trung Quốc sang Mỹ đang giảm, dù các nguồn dữ liệu khác nhau ghi nhận mức sụt giảm ở các ngưỡng khác nhau. SONAR cho thấy số lượng đặt chỗ giảm 25%, trong khi một nguồn dữ liệu khác ghi nhận mức giảm hơn 60% chỉ trong một tuần – từ tuần cuối tháng 3 sang tuần đầu tháng 4. Một báo cáo nghiên cứu từ Wall Street dẫn lời cảng Los Angeles cho biết họ dự kiến sản lượng hàng hóa qua cảng vào tháng 5 sẽ giảm 9% so với cùng kỳ năm trước, phần lớn do 20% chuyến tàu bị hủy (blank sailing).

Xu hướng giá cước vận tải biển năm nay nhìn chung là giảm. Tuy nhiên, dữ liệu của SONAR cho thấy giá cước spot đang tăng trở lại trên một số tuyến. Ví dụ, giá cước từ Việt Nam đến cảng Los Angeles đã tăng khoảng 18% so với tháng trước. Giá cũng tăng trên tuyến Viễn Đông – Bắc Âu, điều này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tắc nghẽn tại các cảng ở Hà Lan. Sau khi Mỹ công bố gia hạn 90 ngày đối với các loại thuế áp lên những quốc gia ngoài Trung Quốc, lượng đặt chỗ vận chuyển bằng đường biển từ các quốc gia châu Á khác đã tăng trở lại – được cho là nguyên nhân chính dẫn đến mức tăng gần đây của giá cước giao ngay. Xu hướng này có thể kéo dài đến tháng 7, sau đó nhu cầu có thể sụt giảm và giá cước sẽ lao dốc.
Chuyên gia chuỗi cung ứng của Đại học Syracuse chia sẻ trên chương trình The Stockout

Trong chương trình The Stockout phát sóng vào thứ Hai, Grace Sharkey và tôi đã bàn luận về ảnh hưởng của thuế quan đối với thị trường vận tải và phỏng vấn ông Patrick Penfield – giáo sư chuỗi cung ứng tại Đại học Syracuse. Ông Penfield chỉ ra rằng việc thay đổi thiết kế sản phẩm có thể giúp các chủ hàng phân loại hàng hóa theo cách khác nhằm tránh thuế. Ai có thể ngờ rằng chỉ cần thay đổi vị trí túi áo trên một món quần áo cũng có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm được một khoản thuế đáng kể?

Một chủ đề nổi bật trong các bản tin về thuế gần đây là khả năng thích ứng cao hơn của các nhà xuất khẩu lớn so với doanh nghiệp nhỏ. Các “ông lớn” thương mại điện tử như Shein và Temu đã bắt đầu chuyển đổi mô hình từ sản xuất theo đơn đặt hàng sang mô hình hoàn tất đơn hàng nội địa nhằm thích ứng với việc miễn trừ thuế de minimis sẽ bị hủy bỏ từ ngày 2/5 đối với hàng hóa từ Trung Quốc. Gene Seroka – Giám đốc điều hành cảng Los Angeles – cho rằng chính các nhà bán lẻ quy mô lớn mới là nhóm có khả năng chủ động nhập hàng sớm để tránh thuế. Ryan Petersen – CEO của Flexport – tin rằng việc chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam chỉ khả thi với các nhà xuất khẩu đủ lớn để đảm bảo sản lượng phù hợp. Chính vì thiếu tính linh hoạt, các doanh nghiệp nhỏ có thể sẽ là nhóm chịu ảnh hưởng tiêu cực nặng nề nhất bởi các chính sách thuế quan áp dụng đột ngột và nghiêm ngặt. Do đó, có thể lập luận rằng chính sách thương mại hiện tại của chính quyền Trump đang đi ngược lại với mục tiêu bảo vệ việc làm trong nước.