Thuế Quan Mỹ Tái Định Hình Dòng Chảy Hàng Không
-
Phân tích mới từ Aevean cho thấy các chính sách thuế quan của Mỹ đang tái định hình mạnh mẽ các tuyến thương mại hàng không, với sản lượng từ Trung Quốc sang Mỹ giảm sút, trong khi Việt Nam và Đài Loan ghi nhận mức tăng trưởng bùng nổ.
Các tuyến thương mại hàng không đã có sự thay đổi nhanh chóng trong năm nay do tác động của các biện pháp thuế quan và quyết định chấm dứt chính sách miễn thuế tối thiểu (de minimis) của Hoa Kỳ.
Phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh Hàng không Caspian, ông Marco Bloemen, giám đốc điều hành của công ty tư vấn Aevean, đã nhấn mạnh những thay đổi của thị trường vận tải hàng không kể từ đầu năm. Một trong những thay đổi lớn nhất là sự sụt giảm sản lượng thương mại điện tử từ Trung Quốc sang Mỹ, sau khi chính sách miễn thuế tối thiểu đối với Trung Quốc kết thúc vào tháng 5.
Kết quả là, lượng hàng thương mại điện tử giá trị thấp mà Mỹ nhập khẩu bằng đường hàng không từ Trung Quốc đã giảm khoảng 40% trong tháng 7 so với mức của tháng 4. Trong khi đó, các nền tảng thương mại điện tử đang chuyển hướng sang các quốc gia khác, khiến nhu cầu tại các thị trường này tăng lên. Tỷ trọng của tuyến Trung Quốc - châu Âu đã tăng từ 21% lên 27%, trong khi thị phần của Mỹ giảm từ 31% xuống còn 15%.
Tác Động Của Thuế Quan: Việt Nam và Đài Loan (Trung Quốc) Hưởng Lợi Lớn
Thuế quan của Mỹ cũng đã có tác động mạnh mẽ đến sản lượng hàng hóa thông thường. Từ tháng 4 đến tháng 7, lượng hàng từ Trung Quốc sang Mỹ đã giảm 19% so với cùng kỳ năm ngoái. Ngược lại, sản lượng từ các khu vực khác đến Mỹ đã tăng nhanh chóng.
• Đài Loan (Trung Quốc): Sản lượng trong giai đoạn tháng 4-7 đã tăng khoảng 119% so với cùng kỳ năm ngoái, chủ yếu nhờ vào các mặt hàng phần cứng máy tính và thiết bị mạng. Mức tăng này tương đương với khoảng 720 chuyến bay bằng máy bay chở hàng thân rộng.
• Việt Nam: Sản lượng trong cùng kỳ tăng khoảng 93% so với cùng kỳ, dẫn đầu là máy tính xách tay và hàng may mặc. Mức tăng này tương đương với 610 chuyến bay bằng máy bay chở hàng thân rộng. Việt Nam hiện đã vượt qua Trung Quốc để trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ về máy tính xách tay.
Trên mặt trận điện thoại thông minh, Ấn Độ hiện là nhà xuất khẩu lớn nhất của mặt hàng này sang Mỹ, đã vượt qua Trung Quốc vào tháng 4.
Mất Cân Bằng Lợi Suất và Nguy Cơ Thiếu Hụt Tải Trong Tương Lai
Những thay đổi này cũng được phản ánh trong việc triển khai công suất của các hãng hàng không. Ông Bloemen chỉ ra rằng công suất trên các tuyến từ châu Á đến châu Âu và Trung Đông đã tăng hai con số, trong khi công suất xuyên Thái Bình Dương và xuyên Đại Tây Dương đi ngang.
Sự thay đổi trong dòng chảy thương mại cũng làm gia tăng sự mất cân bằng về lợi suất (yield). “Từ châu Á đến châu Âu, vào năm 2023, lượng hàng bay từ châu Á đến châu Âu nhiều hơn 1,2 lần so với chiều về và khi đó lợi suất cao hơn 1,6 lần,” ông Bloemen giải thích. “Sang năm 2025, sự chênh lệch về trọng lượng đã tăng lên [1,3 lần], nhưng sự chênh lệch về lợi suất đang tăng siêu nhanh và hiện tại bạn phải trả cao hơn khoảng 2,6 lần từ châu Á đến châu Âu so với chiều về. Và tuyến xuyên Thái Bình Dương cũng có câu chuyện tương tự.”
Tuy nhiên, ông Bloemen cũng chỉ ra rằng tổng sản lượng vận tải hàng không toàn cầu vẫn tăng 5,2% so với cùng kỳ tính từ đầu năm đến nay, nhờ vào hoạt động gom hàng vận chuyển sớm (front loading) và sự gia tăng 18% trong nhu cầu thương mại điện tử.
Cuối cùng, ông Bloemen nhắc lại mối lo ngại về khả năng thiếu hụt công suất máy bay chở hàng thân rộng trong tương lai. Ông chỉ ra rằng tổng công suất vận chuyển hàng hóa hầu như không tăng trưởng kể từ năm 2019, và tình hình dường như sẽ không cải thiện trong năm nay do việc giao nhận máy bay chậm lại.
“Chúng ta sẽ chứng kiến tình trạng thiếu hụt công suất trong những năm tới,” ông kết luận.
