Nghịch lý thị trường hàng không toàn cầu tháng 8: Nhu cầu tăng 5% bất chấp kinh tế bất ổn

[Zozo]

Theo Xeneta, nhu cầu vận tải hàng không toàn cầu tháng 8/2025 tiếp tục tăng 5% so với cùng kỳ, nhưng đây là kết quả của sự bất ổn kinh tế thay vì sức mạnh nội tại, trong bối cảnh giá cước giao ngay tiếp tục sụt giảm.
Một mùa hè tăng trưởng bất ngờ của sản lượng hàng hóa hàng không toàn cầu không có dấu hiệu suy giảm trong tháng 8, khi nhu cầu tăng +5% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng thứ hai liên tiếp. Tuy nhiên, các nhà phân tích ngành từ Xeneta cho rằng, việc giá cước giao ngay (spot rates) sụt giảm có thể là một chỉ báo rõ ràng hơn về triển vọng thị trường, khi các chủ hàng, hãng hàng không và công ty giao nhận tiếp tục phải vật lộn với sự bất ổn kinh tế.

Mặc dù sản lượng hàng hóa tăng, cùng với mức tăng trưởng công suất cung ứng tương tự là +4% so với cùng kỳ, giá cước giao ngay trung bình toàn cầu đã giảm tháng thứ tư liên tiếp, giảm -3% xuống còn 2,55 USD/kg. Và theo ông Niall van de Wouw, Giám đốc Hàng không của Xeneta, chính những mức cước này có thể báo hiệu một vài tháng tới đầy thách thức cho thị trường.

Sự sụt giảm này có thể còn sâu hơn nếu tính đến yếu tố tiền tệ, dịch chuyển dòng chảy thương mại và giá nhiên liệu bay giảm.

Ông nói: “Người ta thường nói rằng vận tải hàng không là một chỉ báo cho kinh tế vĩ mô, nhưng tôi không nghĩ vậy vào lúc này.”

“Chúng tôi đã báo cáo mức tăng trưởng nhu cầu +5% trong tháng 7 và tháng 8 và sẽ thật dễ dàng để cảm thấy đôi chút an ủi từ những con số này nếu không phải vì các điều kiện thị trường hiện tại. Ngay bây giờ, sản lượng chắc chắn không tệ như mọi người lo sợ, nhưng cũng không tốt như mọi người hy vọng. Trong dữ liệu tháng 4 của chúng tôi, sau thông báo về thuế quan 'Ngày Giải phóng' của chính quyền Mỹ, chúng tôi đã hỏi 'tình hình sẽ tồi tệ đến mức nào?' đối với nhu cầu hàng không. Chúng tôi vẫn chưa thể trả lời câu hỏi đó,” ông van de Wouw nói thêm.

Ba Nhóm Chủ Hàng Chính Đang Chi Phối Thị Trường

“Hơn bao giờ hết, các chủ hàng hiện đang rơi vào ba loại,” Niall van de Wouw cho biết. “Có những người sẽ luôn nói 'không đời nào' với vận tải hàng không vì sản phẩm của họ đơn giản là không thể biện minh cho chi phí cao hơn của đường hàng không so với đường biển. Sau đó là các khách hàng hàng không truyền thống luôn vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không vì tốc độ và giá trị của nó đối với các sản phẩm giá cao, dễ hỏng hoặc nhạy cảm với thời gian. Giữa hai quan điểm này là một nhóm lớn hơn các chủ hàng sẽ sử dụng đường biển để vận chuyển hàng hóa nếu có thể, và vận tải hàng không nếu họ phải làm vậy. Chính phân khúc thị trường này đang thúc đẩy sự gia tăng nhu cầu vận tải hàng không mà chúng ta đang thấy.”

“Nhu cầu cao hơn của hàng không vẫn là kết quả của sự chuyển đổi phương thức vận tải mà chúng ta đã thấy trong tháng 7, với một chút hỗ trợ từ thương mại điện tử. Đó không phải là một chỉ báo về hoạt động kinh tế gia tăng. Chỉ là vận tải hàng không đang chiếm được một thị phần lớn hơn,” ông tiếp tục.

“Nhiều chủ hàng đang tìm cách giảm bớt tác động của thuế quan chỉ đơn giản là không biết thị trường sẽ ra sao trong 3-4 tuần tới vì thiếu sự rõ ràng. Do đó, tôi nghĩ nhiều doanh nghiệp đang quyết định chấp nhận thiệt hại và vận chuyển sản phẩm của họ bằng đường hàng không – nhưng tin tốt này cho thị trường hàng không vẫn đang được xem xét liên tục. Nhìn chung, thật khó để thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ, bền vững của vận tải hàng không sẽ đến từ đâu,” ông nói. “Một công ty giao nhận mà tôi đã nói chuyện trong tuần này cho biết rằng trong khi các lô hàng hàng không liên quan đến AI là một trong số ít các ngành dọc cho thấy một chút tăng trưởng, họ có kỳ vọng thấp hơn nhiều đối với những người dùng hàng không lớn và thường xuyên như ô tô, dược phẩm và công nghệ cao. Tôi nghĩ rằng tâm lý này sẽ nhận được sự đồng cảm từ rất nhiều công ty khác.”

Áp Lực Giảm Giá Lan Rộng

Dù là do hoạt động gom hàng trước hạn, lo ngại về tác động tài chính của thuế quan, hay nỗ lực né tránh, không còn nghi ngờ gì nữa, sự tăng trưởng nhu cầu bất ngờ của hàng không trong mùa hè này dựa trên tính chất khó lường của thương mại thế giới – nhưng áp lực về giá cước đang ngày càng tăng.

Xu hướng giảm của giá cước giao ngay toàn cầu được ghi nhận trên hầu hết các hành lang hàng không chính. Trong tháng 8, giá cước từ Đông Nam Á đến Bắc Mỹ và châu Âu đã giảm hơn -20% so với cùng kỳ. Tuyến Đông Bắc Á có diễn biến ổn định hơn, trong khi tuyến Xuyên Đại Tây Dương vẫn là điểm sáng duy nhất với mức tăng +5% so với cùng kỳ, nhưng đã giảm tốc đáng kể so với tháng 7.

Liệu Thương Mại Điện Tử Có Thể "Giải Cứu" Thị Trường?

Sự trỗi dậy của các gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc đã "giải cứu" thị trường hàng không vào cuối năm 2023 và duy trì đà tăng trưởng trong suốt năm 2024. Tuy nhiên, việc Mỹ loại bỏ ngưỡng miễn thuế tối thiểu (de minimis) có thể có tác động sâu sắc đến "mùa cao điểm" năm 2025.

“Rất nhiều người nghĩ rằng de minimis là về B2C, nhưng những thay đổi về de minimis hiện có hiệu lực cũng là một vấn đề lớn đối với B2B vào Mỹ và chúng tôi đã thấy một số doanh nghiệp SME phản ứng và thách thức tác động này,” ông van de Wouw tin rằng.

“Điểm khởi đầu cho việc đóng ngưỡng de minimis chủ yếu là do động cơ chính trị chống lại các nền tảng thương mại điện tử lớn của Trung Quốc. Nhưng việc mở rộng luật này đang san bằng sân chơi một lần nữa cho tất cả các lô hàng thương mại điện tử vào Mỹ, và bây giờ tôi dự kiến sẽ thấy khối lượng thương mại điện tử vận chuyển bằng đường hàng không từ châu Âu đến Mỹ thấp hơn. Nếu có bất cứ điều gì, các nhà quan sát cho rằng điều này bây giờ sẽ có lợi cho Trung Quốc vì cơ sở chi phí sản xuất thấp hơn của họ.”

“Vì vậy, tôi thấy điều này có tác động lớn hơn đến kinh doanh B2B và ít hơn đối với B2C. Nó thêm một rào cản khác về thủ tục hành chính và chi phí vào chuỗi cung ứng,” ông khẳng định.

Câu Hỏi Lớn Vẫn Còn Bỏ Ngỏ

“Về sự gián đoạn đối với thương mại thế giới, sự không chắc chắn dường như sẽ vẫn còn với rất nhiều câu hỏi chưa được trả lời,” ông van de Wouw nói. “Điều gì đã được chính thức hóa và điều gì chưa? Việc loại bỏ de minimis sẽ có ý nghĩa gì đối với thương mại điện tử xuyên biên giới? Và câu hỏi lớn nhất vẫn là – tình hình sẽ tồi tệ đến mức nào? Các dự đoán đang gây lo ngại nhưng, vì tất cả sự không chắc chắn, tổn thương đối với vận tải hàng không đã được giảm nhẹ và trì hoãn. Nhưng, trong bao lâu nữa thì không ai có thể đoán được.”