DDVT.vn

Khảo sát mới nhất của hãng tư vấn Gartner đã hé lộ ba yếu tố then chốt đang và sẽ tiếp tục tác động sâu rộng đến chuỗi cung ứng trong thập kỷ tới: Trí tuệ Nhân tạo (AI), các tiêu chuẩn Môi trường – Xã hội – Quản trị (ESG) và yếu tố địa chính trị. Trong khi AI mang đến cơ hội số hóa mạnh mẽ, thì ESG và địa chính trị lại đặt ra những bài toán phức tạp cho khả năng thích ứng và phục hồi.
p1.jpg
AI, ESG và yếu tố địa chính trị đang đặt ra bài toán cho khả năng thích ứng và phục hồi chuỗi cung ứng toàn cầu

Khi thế giới bước vào giai đoạn chuyển đổi số và tái định hình các mô hình sản xuất – kinh doanh sau đại dịch, chuỗi cung ứng toàn cầu đang chịu ảnh hưởng từ nhiều lực kéo khác nhau.

AI: Đòn bẩy công nghệ nâng cao hiệu quả vận hành

Không còn là khái niệm viễn tưởng, AI đang thực sự làm thay đổi cách các doanh nghiệp quản lý chuỗi cung ứng. Từ khâu dự báo nhu cầu, phân tích dữ liệu lớn đến tối ưu hóa tuyến vận chuyển, AI giúp doanh nghiệp nâng cao tốc độ phản ứng và giảm thiểu sai sót do con người.

Khảo sát của Gartner cho thấy, hơn 50% nhà lãnh đạo chuỗi cung ứng tin rằng AI và máy học sẽ là công nghệ tạo ra giá trị vượt trội nhất trong vòng 3 năm tới. Điều đáng chú ý là nhiều tổ chức đã bắt đầu áp dụng AI không chỉ trong vận hành mà còn trong ra quyết định chiến lược – chẳng hạn như mô phỏng rủi ro chuỗi cung ứng, đánh giá kịch bản địa chính trị, hay tối ưu chi phí mua sắm theo thời gian thực.

Dù vậy, một trở ngại phổ biến là sự thiếu hụt kỹ năng nội bộ để triển khai AI một cách hiệu quả. Nhiều doanh nghiệp vẫn phụ thuộc vào bên thứ ba hoặc chỉ sử dụng công nghệ ở cấp độ thử nghiệm (pilot). Đây là lý do vì sao các sáng kiến chuyển đổi số toàn diện cần đi kèm với chiến lược đào tạo nhân lực và đầu tư dài hạn.

ESG: Sức ép từ thị trường… buộc doanh nghiệp thay đổi

Nếu như trước đây ESG được xem là hoạt động tự nguyện, mang tính “trang trí” cho báo cáo thường niên, thì nay nó đã trở thành yếu tố bắt buộc để doanh nghiệp tồn tại và phát triển trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Theo khảo sát của Gartner, 67% nhà quản lý cho rằng các quy định ESG – đặc biệt liên quan đến lượng phát thải carbon và tiêu chuẩn lao động – là một trong những yếu tố gây sức ép lớn nhất trong quản trị chuỗi cung ứng hiện đại. Các thị trường lớn như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản đang đặt ra rào cản ngày càng khắt khe, buộc doanh nghiệp phải minh bạch hóa quy trình và dữ liệu ESG.

Ở Việt Nam, ESG đang được Chính phủ khuyến khích thông qua lộ trình phát triển kinh tế tuần hoàn, xanh hóa chuỗi giá trị và cải cách quản trị doanh nghiệp. Bộ tiêu chuẩn ESG quốc gia đang được nghiên cứu nhằm tạo hành lang pháp lý cho doanh nghiệp áp dụng, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu.

Điều này cũng mở ra cơ hội mới cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) – vốn lâu nay bị cho là khó đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế – có thể tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu nếu được hỗ trợ đúng cách.
p4.jpg
AI mang đến lợi thế công nghệ; ESG tạo ra tiêu chuẩn mới về đạo đức và trách nhiệm; trong khi địa chính trị là yếu tố rủi ro khó lường nhưng có thể biến thành cơ hội nếu biết nắm bắt

Biến động địa chính trị: Tái cấu trúc chuỗi cung ứng để thích nghi

Xung đột thương mại Mỹ - Trung, chiến sự tại Ukraine hay các lệnh trừng phạt kinh tế quốc tế đã cho thấy mức độ rủi ro mà địa chính trị có thể gây ra cho chuỗi cung ứng. Các công ty ngày nay không chỉ quan tâm đến giá thành và chất lượng mà còn phải tính đến khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng trong môi trường đầy bất ổn.

Khảo sát của Gartner cho thấy 65% doanh nghiệp đang tích cực thiết kế lại chuỗi cung ứng để tăng tính linh hoạt địa chính trị, bao gồm chiến lược “đa dạng hóa nguồn cung”, “gần hóa sản xuất” (nearshoring) và “nội địa hóa” (reshoring). Những xu hướng này đang làm thay đổi dòng chảy thương mại toàn cầu.

Chẳng hạn, nhiều tập đoàn công nghệ lớn đã dịch chuyển một phần sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam, Ấn Độ hoặc Mexico nhằm giảm phụ thuộc vào một nguồn duy nhất. Việt Nam, nhờ vị trí chiến lược và sự ổn định chính trị, đang nổi lên như một điểm đến thay thế quan trọng trong chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu.

Việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng không thể diễn ra trong một sớm một chiều. Nó đòi hỏi sự phối hợp từ cấp chiến lược, cơ sở hạ tầng và chính sách thu hút đầu tư có tầm nhìn dài hạn.

Sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ, kỳ vọng từ xã hội và những bất ổn địa chính trị buộc các doanh nghiệp phải nhìn nhận lại toàn bộ cách họ thiết kế, vận hành và quản lý chuỗi cung ứng. AI mang đến lợi thế công nghệ; ESG tạo ra tiêu chuẩn mới về đạo đức và trách nhiệm; trong khi địa chính trị là yếu tố rủi ro khó lường nhưng có thể biến thành cơ hội nếu biết nắm bắt.

Tái định hình chuỗi cung ứng không chỉ là một chiến lược phòng ngừa rủi ro, mà còn là động lực tăng trưởng. Doanh nghiệp nào chủ động thích ứng, đầu tư dài hạn và có tư duy bền vững sẽ giữ được vị thế vững chắc trên thị trường toàn cầu – nơi mà tốc độ thay đổi ngày càng nhanh và sự thích nghi chính là chìa khóa thành công.
Theo vlr.vn

Các doanh nghiệp hiện đang phải đối mặt với những thách thức lớn từ việc áp dụng thuế quan. Những thay đổi trong chính sách thương mại giữa các quốc gia có thể làm gia tăng chi phí sản xuất, ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm và tác động trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp.
p1(1).jpg
Những thay đổi trong chính sách thương mại giữa các quốc gia có thể làm gia tăng chi phí sản xuất, ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm và tác động trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp

Để duy trì sự ổn định và khả năng cạnh tranh trên thị trường, việc áp dụng các chiến lược hiệu quả nhằm giảm thiểu tác động của thuế quan đối với chuỗi cung ứng trở nên cấp thiết. Dưới đây là ba chiến lược quan trọng giúp doanh nghiệp thích ứng với sự thay đổi của chính sách thuế quan và tối ưu hóa hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Đa dạng hóa thị trường và chuỗi cung ứng

Việc phụ thuộc quá mức vào một thị trường hoặc một nguồn cung duy nhất có thể khiến doanh nghiệp dễ bị tổn thương trước các biến động thuế quan. Khi một quốc gia áp đặt thuế cao đối với hàng nhập khẩu từ một khu vực cụ thể, doanh nghiệp sẽ đối mặt với chi phí tăng đột biến, dẫn đến giảm sức cạnh tranh trên thị trường. Để giảm thiểu rủi ro này, doanh nghiệp cần chủ động tìm kiếm và mở rộng thị trường xuất khẩu sang các khu vực khác.

Mở rộng thị trường xuất khẩu: Doanh nghiệp có thể nhắm đến các thị trường tiềm năng như Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản và ASEAN – nơi có nhiều hiệp định thương mại tự do giúp giảm thuế suất. Đặc biệt, các hiệp định như EVFTA (Hiệp định thương mại tự do EU - Việt Nam) hay RCEP (Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực) mang lại nhiều cơ hội cho doanh nghiệp trong việc tiếp cận thị trường quốc tế với mức thuế ưu đãi.

Đa dạng hóa nguồn cung: Bên cạnh việc mở rộng thị trường tiêu thụ, doanh nghiệp cũng cần đa dạng hóa nguồn cung nguyên liệu và sản xuất. Thay vì phụ thuộc vào một quốc gia duy nhất, các công ty có thể tìm kiếm các nhà cung cấp từ nhiều quốc gia khác nhau để giảm thiểu rủi ro thuế quan. Ví dụ, các doanh nghiệp sản xuất linh kiện điện tử có thể mở rộng chuỗi cung ứng từ Trung Quốc sang các nước Đông Nam Á như Việt Nam, Malaysia hoặc Ấn Độ nhằm tránh tác động từ các lệnh trừng phạt thuế quan của Hoa Kỳ.

Tăng cường nội địa hóa sản xuất: Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có thể cân nhắc đầu tư vào sản xuất trong nước để nâng cao tính tự chủ, giảm sự lệ thuộc vào nguồn hàng nhập khẩu và tránh được các loại thuế nhập khẩu cao. Điều này không chỉ giúp giảm chi phí mà còn tăng khả năng kiểm soát chất lượng sản phẩm.

Tối ưu hóa chuỗi cung ứng và áp dụng công nghệ
p4(1).jpg
Các doanh nghiệp hiện đang phải đối mặt với những thách thức lớn từ việc áp dụng thuế quan

Việc quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả đóng vai trò quan trọng trong việc giảm tác động của thuế quan. Một chuỗi cung ứng được tối ưu hóa có thể giúp doanh nghiệp cắt giảm chi phí vận hành, giảm thiểu rủi ro gián đoạn và tăng khả năng thích ứng với những thay đổi chính sách thương mại.

Ứng dụng công nghệ trong quản lý chuỗi cung ứng: Các doanh nghiệp có thể sử dụng các nền tảng công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và chuỗi khối (Blockchain) để theo dõi, phân tích và dự đoán tác động của các thay đổi thuế quan. Việc sử dụng công nghệ giúp doanh nghiệp chủ động điều chỉnh kế hoạch sản xuất, tìm kiếm nguồn cung thay thế và tối ưu hóa thời gian giao hàng.

Tự động hóa và quản lý tồn kho thông minh: Một trong những cách giảm thiểu tác động của thuế quan là điều chỉnh chiến lược quản lý tồn kho. Các doanh nghiệp có thể sử dụng hệ thống quản lý tồn kho tự động để duy trì mức tồn kho phù hợp, tránh tình trạng thiếu hụt hàng hóa do ảnh hưởng của thuế quan mà không làm tăng chi phí lưu kho.

Cải thiện logistics và tối ưu hóa vận chuyển: Bên cạnh đó, tối ưu hóa hoạt động logistics cũng là một yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu chi phí phát sinh do thuế quan. Doanh nghiệp có thể điều chỉnh tuyến vận chuyển, sử dụng các trung tâm phân phối trung gian tại các quốc gia có mức thuế thấp hơn hoặc đàm phán với các đối tác logistics để giảm chi phí vận chuyển.

Hợp tác với đối tác địa phương và tận dụng ưu đãi thuế quan

Xây dựng quan hệ đối tác chiến lược: Việc hợp tác với các đối tác địa phương giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về thị trường, tận dụng nguồn lực sẵn có và giảm thiểu rủi ro liên quan đến thuế quan. Các công ty có thể liên kết với các nhà cung cấp nội địa hoặc thiết lập liên doanh với các doanh nghiệp tại các khu vực có ưu đãi thuế quan để tận dụng các chính sách hỗ trợ.

Tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA): Các hiệp định thương mại tự do (FTA) mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp khi xuất khẩu sang các thị trường khác. Ví dụ, doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu hàng hóa sang EU có thể được hưởng mức thuế suất ưu đãi theo EVFTA, giúp giảm đáng kể chi phí nhập khẩu và tăng tính cạnh tranh.

Đàm phán và tối ưu hóa chiến lược thuế quan: Doanh nghiệp cũng nên chủ động trong việc đàm phán với đối tác và chính phủ để tận dụng các ưu đãi thuế quan hoặc tìm kiếm giải pháp tối ưu hóa thuế nhập khẩu. Việc điều chỉnh xuất xứ hàng hóa, thay đổi chiến lược định giá hoặc chuyển hướng sản xuất sang các khu vực có mức thuế thấp hơn có thể giúp giảm thiểu tác động của thuế quan đối với chi phí sản xuất.

Chủ động thích ứng để vững vàng trước biến động thuế quan

Trong môi trường kinh doanh đầy thách thức hiện nay, các doanh nghiệp cần chủ động áp dụng các chiến lược linh hoạt và hiệu quả để giảm thiểu tác động của thuế quan đối với chuỗi cung ứng. Không chỉ đơn thuần là phản ứng trước những thay đổi, doanh nghiệp cần có tầm nhìn dài hạn và xây dựng chiến lược thích ứng bền vững.

Bằng cách đa dạng hóa thị trường, tối ưu hóa chuỗi cung ứng, áp dụng công nghệ và hợp tác chặt chẽ với các đối tác địa phương, doanh nghiệp không chỉ vượt qua được rào cản thuế quan mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững trong tương lai. Ngoài ra, việc cập nhật thông tin kịp thời về chính sách thuế quan và các hiệp định thương mại cũng là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định sáng suốt.

Cuối cùng, trong một thế giới đầy biến động, khả năng thích ứng nhanh chóng với những thay đổi về thuế quan sẽ là yếu tố quyết định sự thành công và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường toàn cầu.
Theo vlr.vn