DDVT.vn

VnEconomy
Vneconomy
Nhĩ Anh
63% các nhà lãnh đạo ngành kho hàng trên toàn cầu cũng như khu vực Châu Á– Thái Bình Dương (APAC) có kế hoạch triển khai phần mềm trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ thực tại ảo tăng cường (AR) trong vòng 5 năm tới...

Nhiều đơn vị vận hành kho hàng đang chuyển đổi từ hệ thống thủ công sang hệ thống quản lý kho thông minh, tự động hóa với công nghệ AI và IoT.
Đây là một trong những phát hiện chính trong báo cáo nghiên cứu về tầm nhìn quản lý kho hàng (Warehousing Vision Study) được Zebra Technologies Corporation công bố chiều ngày 20/5. Nghiên cứu được thực hiện trên quy mô toàn cầu trong các lĩnh vực sản xuất, bán lẻ, vận tải, logistics và phân phối bán buôn. Tại Châu Á– Thái Bình Dương (APAC), nghiên cứu được tiến hành tại các thị trường trọng điểm bao gồm Úc, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Singapore và Việt Nam.

Các chuyên gia nghiên cứu cho rằng với sự phát triển tăng trưởng phát triển kinh tế cùng với sự bùng nổ của thương mại điện tử và xu hướng, nhu cầu mua sắm online ở Việt Nam, cũng như trên toàn cầu hiện nay là động lực cho sự tăng trưởng mạnh mẽ của logistics và kho hàng (ở mức 2 con số).

Theo dự báo của Interact Analysis, diện tích kho hàng trên toàn cầu sẽ đạt 3,905 km2 (tương đương 42 tỷ feet vuông) vào năm 2030, tăng 27% so với 3.067 km2 (33 tỷ feet vuông) ở` năm 2023. Chi tiêu lao động trong ngành kho hàng cũng dự kiến được sự kiến sẽ tăng trong dài hạn, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 7% đến năm 2030.

Ông Christanto Suryadarma, Phó Chủ tịch phụ trách Bán hàng khu vực Đông Nam Á, Hàn Quốc và Kênh khu vực APJeC của Zebra Technologies.
Ông Christanto Suryadarma, Phó Chủ tịch phụ trách Bán hàng khu vực Đông Nam Á, Hàn Quốc và Kênh khu vực APJeC của Zebra Technologies.
"Khi Việt Nam triển khai tự động hóa thông minh và tăng tốc đi tới một tương lai thông minh hơn, trong đó tuổi thọ kho hàng được kéo dài hơn, các nhà lãnh đạo kho hàng cần tích cực số hóa, tự động hóa và ứng dụng công nghệ thông minh để chuyển đổi nhân viên thành những người lao động tuyến đầu được kết nối, tăng cường năng lực vận hành".

Việc đáp ứng yêu cầu tăng trưởng của thị trường và đòi hỏi của người dùng, đang đặt ra cho các doanh nghiệp vận chuyển, kho hàng những thách thức cũng như cơ hội phát triển.

Trong bối cảnh quy mô liên tục mở rộng và khối lượng đơn hàng hàng ngày tăng, phản hồi mà nghiên cứu nhận được từ đội ngũ nhân viên tuyến đầu trong ngành kho hàng toàn cầu cho thấy các nhà lãnh đạo trong ngành cần hành động nhanh chóng hơn trong việc nâng cao năng lực cho lực lượng lao động.

Nghiên cứu cho thấy 85% nhân viên kho hàng trên toàn cầu (88% ở APAC) báo cáo rằng nếu người sử dụng lao động không đầu tư vào công nghệ để cải thiện hoạt động kho, họ sẽ không thể đạt được các mục tiêu kinh doanh.

Các nhà lãnh đạo ngành kho hàng thừa nhận rằng họ gặp khó khăn trong việc duy trì tỷ lệ lấp đầy (51% trên toàn cầu, 45% ở APAC) và chuẩn bị đơn hàng (47% trên toàn cầu, 51% ở APAC) được nêu trong các thỏa thuận cấp độ dịch vụ (SLA), với độ chính xác đơn hàng (41% trên toàn cầu, 43% ở APAC) và các quy trình xuất kho (41% trên toàn cầu, 40% ở APAC) được coi là hai thách thức vận hành hàng đầu được chỉ ra trong nghiên cứu.

Hoạt động thương mại điện tử gia tăng cũng khiến việc "giao hàng nhanh hơn tới khách hàng cuối" (37% trên toàn cầu, 36% APAC) trở thành thách thức hàng đầu đối với các đội nhóm trong ngành kho hàng, ngay cả trong bối cảnh công nghệ được ứng dụng ngày càng nhiều.

Trước thách thức đó, các doanh nghiệp đang từng bước đưa các công nghệ, tự động hóa, AI, AR vào hoạt động của đơn vị mình để tối ưu hóa, nâng cao hiệu suất, khả năng thích ứng và phát triển bền vững.

Nghiên cứu chỉ rõ, 64% đối tượng tham gia khảo sát trên toàn cầu có kế hoạch tăng chi tiêu cho hiện đại hóa kho hàng trong 5 năm tới, với tỷ lệ tương tự là 63% ở APAC. Trong khi đó, 63% trên toàn cầu (64% tại APAC) có kế hoạch đẩy nhanh tiến độ hiện đại hóa vào năm 2029.

Do sự chênh lệch ngày càng tăng giữa kỳ vọng của khách hàng và nguồn tuyển dụng hạn chế của các doanh nghiệp kho hàng, các nhân viên kho hàng đánh giá cao việc ứng dụng các công nghệ như robot cộng tác (88% trên toàn cầu, 91% ở APAC), thiết bị kiểm kho hiện đại (88% trên toàn cầu, 90% ở APAC), ứng dụng liên lạc (87% trên toàn cầu, 90% APAC) và các công cụ quản lý tác vụ (91% trên toàn cầu, 94% ở APAC) để giúp giải quyết các vấn đề tại nơi làm việc.

Hơn 90% số nhân viên tham gia khảo sát trên toàn cầu cũng như ở APAC tin rằng tăng cường ứng dụng công nghệ tự động hóa và di động sẽ giúp thu hút và giữ chân được nhiều nhân viên kho hàng hơn, đặc biệt là khi bản thân họ cảm thấy được người sử dụng lao động trân trọng hơn (89% trên toàn cầu, 90% ở APAC) khi được trang bị các công nghệ này.

Tại Việt Nam, ngành kho hàng cũng đang nhanh chóng nắm bắt các công nghệ tiên tiến để nâng cao hiệu suất vận hành và giảm chi phí trong bối cảnh nhu cầu ngày càng tăng từ thương mại điện tử và thương mại toàn cầu.

Cùng với sự phát triển của thương mại điện tử, quá trình toàn cầu hóa chuỗi cung ứng và kỳ vọng của người tiêu dùng về thời gian giao hàng nhanh hơn, các doanh nghiệp đang áp dụng ngày càng nhiều giải pháp kho hàng thông minh để tối ưu hóa quản lý hàng tồn kho, giảm chi phí vận hành và cải thiện sự hài lòng của khách hàng.

Nhiều đơn vị vận hành kho hàng đang chuyển đổi từ hệ thống thủ công sang hệ thống quản lý kho thông minh (WMS), tích hợp tự động hóa, RFID và quét mã QR để hợp lý hóa việc theo dõi hàng tồn kho và thực hiện đơn hàng. Việc áp dụng các công nghệ như IoT, AI, giám sát bằng hình ảnh và dữ liệu lớn cũng gia tăng, tạo điều kiện dự báo nhu cầu chính xác hơn, hiển thị giám sát tài sản theo thời gian thực và tối ưu hóa mặt bằng kho.

Các nhà lãnh đạo trong ngành kho hàng cho rằng các ứng dụng AI chạy trên thiết bị di động sẽ tạo ra tác động lớn nhất trong an toàn lao động, kiểm soát chất lượng và quản lý hàng tồn kho. Nhiều nhà lãnh đạo trong ngành kho hàng toàn cầu đã và đang lên kế hoạch thực hiện tăng cường tự động hóa cho biết mục tiêu giảm thiểu sai lỗi (71%) và đáp ứng SLA (thỏa thuận mức dịch vụ) (70%).

Các doanh nghiệp cũng kỳ vọng tự động hóa sẽ nâng cao hiệu suất và năng suất của người lao động (54% trên toàn cầu) cũng như giảm lỗi đơn hàng và giảm lấy hàng thủ công (53%)...

Thị trường logistics chuỗi cung ứng lạnh của Trung Quốc tăng 4% trong quý đầu năm 2025, nhờ thương mại điện tử thực phẩm tươi, hoạt động vận chuyển trực tiếp từ nguồn và bán lẻ tức thời, cùng với việc đưa các tuyến vận chuyển mới vào khai thác. Theo dữ liệu gần đây từ Liên đoàn Logistics và Mua sắm Trung Quốc, thị trường được định giá ở mức 2,2 nghìn tỷ CNY (306,2 tỷ đô la Mỹ) trong quý kết thúc vào ngày 31 tháng 3 năm 2025.

Vai trò của logistics chuỗi cung ứng lạnh càng được khẳng định khi doanh số bán sản phẩm tươi sống trực tuyến và vận chuyển trực tiếp gia tăng tại Trung Quốc.

Doanh số bán trái cây và rau quả trực tuyến tăng 15% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi doanh số hàng đông lạnh tại các cửa hàng tăng 10%. Thị trường bán buôn trái cây và rau quả vẫn tích cực, bất chấp những quan ngại về tác động của thuế quan đến nền kinh tế, doanh số bán rau trên toàn quốc vẫn tăng 5%.

Qin Yuming, tổng thư ký Ủy ban Logistics chuỗi cung ứng lạnh của Liên đoàn Logistics và Mua sắm Trung Quốc, đã nhấn mạnh sự hưởng ứng của ngành đối với các xu hướng này trên CCTV News. Với mùa cao điểm của sản phẩm tươi sống đang đến gần, nhu cầu về logistics chuỗi cung ứng lạnh dự kiến ​​sẽ sớm tăng, tăng trưởng sẽ vượt qua năm ngoái, và các doanh nghiệp vẫn có nhiều cơ hội để tiếp tục mở rộng thị trường.

Cơ sở hạ tầng liên quan đến logistics chuỗi cung ứng lạnh tại Trung Quốc tăng trưởng đều đặn trong quý đầu năm 2025, được hỗ trợ bởi các khoản đầu tư của Chính phủ. Ví dụ, doanh số bán xe tải điện lạnh tăng 71% so với cùng kỳ năm trước, đạt 2.969 chiếc, chiếm 27% tổng số xe tải lạnh.

Ngoài vận tải bằng đường bộ, các tuyến vẩn tải hàng không kết nối trực tiếp các điểm đến mới được đưa vào khai thác và mô hình 'đường sắt + chuỗi cung ứng lạnh' cũng đang tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhập khẩu các sản phẩm thực phẩm chất lượng cao. Ví dụ, Thành Đô hiện nhận được các lô hàng cá hồi tươi trực tiếp từ Santiago, Chile, giảm thời gian giao hàng xuống còn 48 giờ.

Dữ liệu của Hải quan Thành Đô cho thấy lượng nhập khẩu nông sản tươi sống của tỉnh Tứ Xuyên tăng nhanh chóng trong quý đầu năm nay, với lượng nhập khẩu cá hồi ướp lạnh tăng gần gấp ba lần lên 330 triệu CNY (45,7 triệu đô la Mỹ) và lượng nhập khẩu tôm tươi tăng gấp 12 lần lên 800 triệu CNY (110 triệu đô la Mỹ).

Chìa khóa cho logistics xanh

Trong kỷ nguyên thương mại điện tử bùng nổ, giao hàng chặng cuối (last-mile delivery) không chỉ là xương sống của chuỗi cung ứng mà còn là trung tâm của những thách thức về môi trường. Với áp lực từ người tiêu dùng, các tiêu chuẩn ESG (Môi trường, Xã hội, Quản trị), và các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ, ngành logistics tại Việt Nam đang trải qua một cuộc cách mạng xanh. Các doanh nghiệp, từ những tên tuổi lớn như J&T Express đến các công ty nội địa như Giao Hàng Nhanh (GHN) đang tích cực áp dụng công nghệ và đổi mới để giảm thiểu tác động môi trường, đáp ứng kỳ vọng của thị trường.

Cụ thể, sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng đang định hình lại ngành logistics tại Việt Nam. Theo một khảo sát, 72% người tiêu dùng Việt Nam sẵn sàng chi tiêu nhiều hơn cho các sản phẩm xanh. Điều này phản ánh nhận thức ngày càng cao về các vấn đề môi trường, đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, nơi thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ. Người tiêu dùng không chỉ đòi hỏi giao hàng nhanh mà còn ưu tiên các thương hiệu cam kết giảm rác thải nhựa, sử dụng bao bì tái chế, và vận hành bằng năng lượng sạch.

Xu hướng này đã thúc đẩy các doanh nghiệp logistics điều chỉnh chiến lược. Điển hình như J&T Express, đơn vị này rất tích cực sử dụng các nguyên liệu thân thiện với môi trường trong hoạt động hậu cần. Trong năm 2024, công ty đã đưa vào sử dụng 42.192 túi tái sinh tại các trung tâm trung chuyển trên toàn quốc. Công ty cũng triển khai chuỗi dự án vì cộng đồng thông qua chương trình “Kiến tạo tương lai - J&T Express chung sức dự án "Trồng 1 tỷ cây xanh" (2024), hay trước đó là chương trình “Thu gom rác tái chế thành quà tặng cho trường học” (năm 2023), nhằm khuyến khích tái chế và nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường… Những sáng kiến này không chỉ đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng mà còn giúp các doanh nghiệp xây dựng hình ảnh tích cực trong một thị trường cạnh tranh.

Bên cạnh hành vi tiêu dùng, công nghệ đang đóng vai trò then chốt trong việc xanh hóa logistics. Các giải pháp như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn và phương tiện giao hàng thân thiện với môi trường đang giúp các doanh nghiệp giảm lượng khí thải và nâng cao hiệu quả vận hành. Theo báo cáo của BCG về “Decarbonizing Last-Mile Delivery”, việc tối ưu hóa tuyến đường bằng AI có thể giảm tới 30% chi phí nhiên liệu và khí thải carbon.

Tại Việt Nam, các công ty như Viettel Post đang sử dụng phần mềm quản lý tuyến đường TMS và WMS để tối ưu hóa hoạt động logistics, trong khi J&T Express, đã ứng dụng mô hình “4 trong 1” bao gồm tối ưu vận hành, đào tạo lái xe tiết kiệm nhiên liệu, ứng dụng công nghệ rút ngắn quãng đường di chuyển và sử dụng nhiên liệu hiệu quả.

Tương lai của logistics xanh

Với tốc độ tăng trưởng dự kiến của thương mại điện tử Việt Nam đạt 20-25% mỗi năm đến năm 2030, các chuyên gia cho rằng, logistics xanh sẽ trở thành yếu tố quyết định để các doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh. Các công nghệ như xe tự hành, drone và hệ thống quản lý thông minh sẽ tiếp tục được thử nghiệm và triển khai. Tuy nhiên, sự thành công của logistics xanh không chỉ phụ thuộc vào doanh nghiệp mà còn cần sự hợp tác từ Chính phủ và người tiêu dùng. Chính phủ cần tiếp tục xây dựng các chính sách hỗ trợ, như mở rộng hạ tầng sạc điện và khuyến khích đầu tư vào năng lượng tái tạo. Người tiêu dùng, với sức mạnh định hướng thị trường, có thể thúc đẩy các doanh nghiệp đầu tư vào các giải pháp bền vững thông qua lựa chọn tiêu dùng có trách nhiệm.

Logistics xanh đang trở thành động lực quan trọng để ngành vận tải cuối cùng tại Việt Nam phát triển bền vững trong bối cảnh thương mại điện tử tăng trưởng mạnh mẽ. Sự kết hợp giữa nhu cầu của người tiêu dùng, các tiến bộ công nghệ và hỗ trợ từ chính sách đang tạo ra một hệ sinh thái thuận lợi cho các sáng kiến xanh. Những nỗ lực của các doanh nghiệp như J&T Express, GHN, Viettel Post là minh chứng cho tiềm năng của ngành trong việc cân bằng giữa hiệu quả kinh doanh và trách nhiệm môi trường. Dù vẫn còn nhiều thách thức, từ chi phí đầu tư đến thay đổi vận hành, logistics xanh đang mở ra một chương mới cho ngành vận tải tại Việt Nam, hứa hẹn một tương lai bền vững hơn cho tất cả.

Theo Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, rác thải từ thương mại điện tử tăng ít nhất gấp 5 lần so với thương mại truyền thông. Chính vì vậy, hạn chế rác thải nhựa trong hoạt động thương mại điện tử là giải pháp cấp thiết để hướng tới phát triển thương mại điện tử xanh để bảo vệ môi trường.