DDVT.vn

WSC cảnh báo chính sách phí cảng mới của USTR có thể làm tăng chi phí tiêu dùng, gây hại cho thương mại Mỹ và không thúc đẩy ngành hàng hải nội địa, đồng thời kêu gọi chính quyền theo đuổi các giải pháp đầu tư bền vững.
Hội đồng Vận tải Biển Thế giới (World Shipping Council – WSC) hôm 18 tháng 4 năm 2025 tại Washington đã lên tiếng bày tỏ quan ngại sâu sắc về chính sách phí cảng mới được Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) công bố, cảnh báo rằng các biện pháp này có thể làm suy yếu thương mại của Hoa Kỳ, gây tổn hại cho các nhà sản xuất trong nước và làm suy giảm nỗ lực tăng cường ngành hàng hải quốc gia.

“Khôi phục ngành hàng hải Mỹ là một mục tiêu quan trọng và được nhiều bên đồng thuận – điều này đòi hỏi một chiến lược dài hạn, toàn diện từ lập pháp đến công nghiệp. Chúng tôi hoan nghênh tầm nhìn trong Sắc lệnh Hành pháp của Tổng thống, đề xuất các sáng kiến trọng điểm nhằm củng cố ngành đóng tàu, cảng biển và khả năng phục hồi chuỗi cung ứng Hoa Kỳ. Đáng tiếc, chính sách phí cảng mới mà USTR đưa ra lại đi ngược với mục tiêu đó, khi nó sẽ đẩy giá cả tăng cao, làm suy yếu thương mại Hoa Kỳ và hầu như không mang lại lợi ích thiết thực nào cho ngành hàng hải quốc nội,” ông Joe Kramek – Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc WSC chia sẻ.

Những lo ngại chính về chính sách phí cảng của USTR

WSC đã chỉ ra một số vấn đề nghiêm trọng trong chính sách mới:

Phí cảng áp dụng hồi tố: Việc áp phí đối với các tàu đã đang hoạt động trên biển không giúp ích gì cho ngành đóng tàu Hoa Kỳ, ngược lại còn gây thiệt hại cho các nhà xuất khẩu Mỹ — đặc biệt là nông dân — trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang chịu nhiều áp lực. Các khoản phí hồi tố này phá vỡ kế hoạch đầu tư dài hạn, làm phát sinh chi phí và gây bất định cho doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng Mỹ.
Phí dựa trên trọng tải tịnh (Net Tonnage – NT): Việc tính phí theo kích thước tàu sẽ khiến các tàu lớn, hiệu quả cao — vốn là phương tiện vận chuyển hàng hóa thiết yếu, bao gồm linh kiện phục vụ chuỗi sản xuất trong nước — phải chịu mức phí cao hơn. Gần một nửa lượng hàng nhập khẩu bằng tàu container vào Mỹ phục vụ trực tiếp cho sản xuất nội địa. Việc tăng chi phí vận chuyển sẽ tác động dây chuyền lên toàn chuỗi cung ứng, nâng giá thành sản phẩm, gây khó khăn cho doanh nghiệp và người tiêu dùng. Đồng thời, các cảng biển Hoa Kỳ – vốn đã đầu tư lớn để tiếp nhận tàu container cỡ lớn – cũng sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực.
Phí với tàu chở ô tô: Chính sách mới của USTR còn bao gồm khoản phí dựa trên chỉ số “Car Equivalent Unit – CEU” áp cho hầu hết tàu chở xe trên thế giới – đây là một hành động mang tính tùy tiện, nhắm vào tất cả các tàu nước ngoài. Biện pháp này sẽ làm chậm tăng trưởng kinh tế Mỹ, khiến giá xe ô tô tăng cao, trong khi không thực sự thúc đẩy đầu tư hàng hải trong nước.
Lo ngại về tính pháp lý và chiến lược: WSC cũng chỉ ra rằng các khoản phí đề xuất có thể vượt quá thẩm quyền được trao theo luật thương mại Hoa Kỳ hiện hành.

Kêu gọi giải pháp mang tính xây dựng

WSC tái khẳng định cam kết hợp tác chặt chẽ với chính quyền và các bên liên quan trong ngành để xây dựng các giải pháp thực sự giúp củng cố ngành hàng hải Hoa Kỳ. Những hướng đi mang tính xây dựng như: ưu đãi đầu tư có mục tiêu, nâng cấp hạ tầng, và đơn giản hóa thủ tục pháp lý có thể mang lại lợi ích lâu dài mà không gây gián đoạn thương mại hay làm tăng chi phí cho các nhà sản xuất và người tiêu dùng Mỹ.

Cũng cần lưu ý rằng ngành đóng tàu nội địa của Mỹ hiện đang đối mặt với nhiều rào cản lớn như: tồn đọng đơn hàng quốc phòng, thiếu hụt lao động có tay nghề và hạn chế trong năng lực vận hành tàu mang cờ Hoa Kỳ — ngay cả khi môi trường pháp lý được cải thiện.

Các thành viên của WSC tự hào là những bên đóng góp quan trọng cho nền kinh tế và cộng đồng hàng hải Hoa Kỳ. Vận tải biển tuyến cố định (liner shipping) chiếm tới 65% tổng lượng hàng hóa thương mại đường biển của Mỹ, đóng góp hơn 2.000 tỷ USD mỗi năm cho nền kinh tế và tạo ra 6,4 triệu việc làm với tổng tiền lương hơn 420 tỷ USD. Ngoài ra, các thành viên WSC hiện sở hữu 75% số tàu tham gia Chương trình An ninh Hàng hải Hoa Kỳ và có kinh nghiệm đáng kể trong lĩnh vực đóng tàu.

“Hội đồng Vận tải Biển Thế giới cam kết đồng hành cùng nỗ lực khôi phục ngành hàng hải Hoa Kỳ,” ông Kramek kết luận. “Chúng tôi kêu gọi các nhà hoạch định chính sách theo đuổi những chiến lược khuyến khích tăng trưởng, tăng cường khả năng phục hồi chuỗi cung ứng và tránh các hành động gây tổn hại cho nhà xuất khẩu, nhà sản xuất và người tiêu dùng Mỹ – trong bối cảnh thương mại toàn cầu vốn đã rất mong manh.”

Cú sốc thuế quan từ Mỹ và Trung Quốc khiến lượng đơn hàng vận tải container sụt giảm mạnh, buộc doanh nghiệp phải tái đánh giá toàn bộ chiến lược chuỗi cung ứng toàn cầu.
Sau khởi đầu mạnh mẽ đầu năm 2025, nối tiếp đà phục hồi bắt đầu từ năm 2023, khối lượng đặt chỗ cho hàng nhập khẩu container hóa vào Mỹ đã giảm 20% so với mức đỉnh trong tháng 1, dù vẫn cao hơn 30% so với cùng kỳ năm 2024.

Sự thay đổi đột ngột này được cho là có liên quan trực tiếp đến tâm lý lo ngại về việc tăng thuế quan, theo phân tích từ công ty dữ liệu container Vizion.

Các chủ hàng, phản ứng trước thông tin về việc tăng thuế quan, đã vội vã “gom hàng” để đi trước các đợt tăng thuế tiềm tàng. Tuy nhiên, khi sự bất ổn về chính sách thuế quan leo thang, tác động đến lưu lượng thương mại ngày càng rõ rệt.

Trong giai đoạn từ ngày 24–31 tháng 3 đến ngày 1–8 tháng 4, ngành logistics thế giới chứng kiến mức sụt giảm nghiêm trọng trên nhiều lĩnh vực, điều mà Vizion gọi là một “cơn địa chấn thuế quan”:

Số lượng container tính theo đơn vị TEU toàn cầu giảm 49%.
Tổng lượng hàng nhập khẩu vào Mỹ giảm 64%.
Hàng xuất khẩu từ Mỹ giảm 30%.
Hàng nhập khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ giảm 64%.
Hàng xuất khẩu từ Mỹ sang Trung Quốc giảm 36%.
Những con số này trùng khớp với thời điểm chính quyền Tổng thống Trump công bố các biện pháp thuế mới vào ngày 4 tháng 4, ngay sau đó là các hành động đáp trả từ phía Trung Quốc vào ngày 5 tháng 4. Kết quả là một đợt “đóng băng” trên diện rộng trong việc đặt chỗ vận chuyển, khi các chủ hàng tạm dừng để đánh giá lại chiến lược logistics và thương mại.
Xét sâu hơn vào từng nhóm sản phẩm, có thể thấy tác động rất rõ rệt. So sánh hai tuần từ ngày 24–30 tháng 3 và 31 tháng 3–6 tháng 4, nhiều lĩnh vực đã chứng kiến mức sụt giảm mạnh trong đơn hàng nhập khẩu vào Mỹ:

Hàng may mặc và phụ kiện: giảm 59%
Len, vải và dệt may: giảm 57%
Theo báo cáo, đây là các ngành hàng mang tính mùa vụ và không thiết yếu, nên thường là nhóm phản ứng đầu tiên trước biến động kinh tế và chính sách. Sự nhạy cảm cao đối với biến động giá cả và nhu cầu tiêu dùng khiến chúng trở thành chỉ báo sớm cho xu hướng thương mại rộng hơn.

Tác động đối với các nguyên liệu đầu vào sản xuất từ Trung Quốc cũng không kém phần nghiêm trọng, đặc biệt trong các mặt hàng then chốt như:

Nhựa: giảm 45,4%
Đồng: giảm 31,1%
Gỗ: giảm 24%
Đây là các vật liệu quan trọng trong chuỗi cung ứng công nghiệp và sản xuất, hiện đang chịu áp lực lớn từ thuế quan. Tình hình càng trở nên căng thẳng hơn khi vào ngày 10 tháng 4, Nhà Trắng công bố mức thuế mới lên hàng Trung Quốc lên đến 145%, bao gồm mức thuế 125% đã công bố trước đó cộng thêm 20% phụ thu nhập khẩu.

Vizion cho biết dữ liệu cho thấy các chủ hàng ban đầu đã đẩy mạnh vận chuyển để “né thuế”, sau đó nhanh chóng dừng lại khi tình hình diễn biến xấu hơn.

Dự báo trong thời gian sắp tới, phần còn lại của năm 2025 có thể sẽ tiếp tục bị chi phối bởi sự bất ổn. Khi các đối tác thương mại khác đang được tạm hoãn thuế trong 90 ngày, Vizion cảnh báo rằng các doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần chuẩn bị tinh thần cho sự biến động liên tục — thể hiện qua nhu cầu thất thường, chu kỳ đặt hàng rút ngắn và sự tái cấu trúc sâu rộng trong chiến lược tìm nguồn cung toàn cầu.

Cơ quan Hải quan và biên phòng Mỹ (CBP) công bố những mặt hàng điện tử nằm trong danh mục được miễn trừ thuế, trong đó bao gồm điện thoại thông minh, máy tính, chất bán dẫn, pin mặt trời, TV màn hình phẳng, một số thiết bị mạng, ổ đĩa và thẻ nhớ

Như vậy, các mặt hàng điện tử tiêu dùng trên sẽ tránh được mức thuế 145% (với Trung Quốc) và 10% với các nền kinh tế khác.

CƠ HỘI BỨT PHÁ CHO DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU VÀ DN ĐIỆN TỬ

• Miễn thuế khủng: Né 145% thuế hàng Trung Quốc & 10% thuế toàn cầu cho smartphone, laptop, chip, ổ cứng, pin mặt trời, TV màn hình phẳng, thiết bị mạng... (theo CBP, công bố 11/4).

• Xuất khẩu Việt Nam tăng tốc: Nhóm hàng điện tử chiếm tỷ trọng khủng trong xuất khẩu sang Mỹ 2024 hưởng lợi trực tiếp và tiềm năng phát triển lớn

• Công ty công nghệ thắng đậm: Apple, Dell, Lenovo... giảm chi phí lớn, nhất là máy tính >3.000 USD. Apple hưởng lợi đặc biệt khi Trung Quốc sản xuất 80% iPad & >50% Mac (theo CNBC).

• Người tiêu dùng hưởng lợi: Giá thiết bị công nghệ tại Mỹ ổn định, giảm áp lực lạm phát cho người mua.

️ CẢNH BÁO:

• Thuế hoãn 90 ngày cho 75+ quốc gia (trừ Trung Quốc), hết hạn giữa 7/2025.

• Chuỗi cung ứng từng rối loạn trước 9/4, giờ cần chiến lược thông minh và bền vững!

• Rủi ro dài hạn: Trung Quốc (90% iPhone, 80% iPad) có thể đối mặt thuế mới.

Từ 31/3/2025, một số mặt hàng như ô tô, gỗ, Ethanol, đùi gà đông lạnh, hạt dẻ cười, hạnh nhân, quả táo tươi, cherry, nho khô... sẽ được áp dụng mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi mới.
Chính phủ vừa ban hành Nghị định 73/2025/NĐ-CP ngày 31/3/2025 sửa đổi, bổ sung mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi của một số mặt hàng tại Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi theo Danh mục mặt hàng chịu thuế ban hành kèm theo Nghị định số 26/2023/NĐ-CP ngày 31/5/2023 về Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, Danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan.
Cụ thể, sửa đổi, bổ sung mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi của một số mặt hàng quy định tại Phụ lục II - Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi theo Danh mục mặt hàng chịu thuế quy định tại Điều 3 Nghị định số 26/2023/NĐ-CP thành các mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi mới.
Theo đó, giảm thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi đối với mặt hàng ô tô mã HS 8703.23.63 và 8703.23.57 từ 64% xuống 50% và mặt hàng ô tô mã HS 8703.24.51 từ 45% xuống 32%.
Đối với mặt hàng Ethanol, thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi cũng được giảm từ 10% xuống 5%.
Thuế suất thuế nhập khẩu mặt hàng đùi gà đông lạnh giảm từ 20% xuống 15%; mặt hàng hạt dẻ cười, chưa bóc vỏ giảm từ 15% xuống 5%; mặt hàng hạnh nhân giảm từ 10% xuống 5%; mặt hàng quả táo tươi giảm từ 8% xuống 5%; mặt hàng quả anh đào ngọt (Cherry) giảm từ 10% xuống 5%; mặt hàng nho khô giảm từ 12% xuống 5%.
Đối với mặt hàng gỗ và các sản phẩm gỗ gồm: (1) Nhóm 44.21: Các sản phẩm bằng gỗ (bao gồm các sản phẩm như mắc treo quần áo, quan tài, lõi cuộn chỉ, ống sợi và suốt sợi, guồng cuốn chỉ may và các sản phẩm tương tự, thanh gỗ để làm diêm…); (2) Nhóm 94.01 và 94.03: Ghế ngồi và các bộ phận của ghế ngồi; đồ nội thất bằng gỗ: giảm thuế nhập khẩu từ các mức thuế suất 20% và 25% xuống cùng một mức thuế suất là 0%.
Thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi mặt hàng khí tự nhiên dạng hóa lỏng (LNG) giảm từ 5% xuống 2%.
Mặt hàng ethane: bổ sung mã HS 2711.19.00 vào chương 98 với mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi là 0%.
Thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi mặt hàng ngô hạt giảm từ 2% xuống 0%; mặt hàng khô dầu đậu tương giảm từ 1%, 2% xuống 0%.
Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký ban hành (31/3/2025).

Tờ khai nhập khẩu là một "EM giấy tờ quyền lực" trong làng xuất nhập khẩu – không có nó là hàng công ty vẫn nằm chờ ở cảng, chưa được thông quan, chưa được tính giá thành, chưa được đưa vào sổ sách.
TỜ KHAI NHẬP KHẨU DÙNG ĐỂ LÀM GÌ?
DÙNG ĐỂ THÔNG QUAN HÀNG HÓA
Đây là giấy khai báo chính thức với Hải quan để xin phép cho hàng được nhập vào Việt Nam.
Không có tờ khai này thì hàng hóa coi như "không hợp pháp" – về nước rồi nhưng vẫn là… “hàng ngoài vòng pháp luật”

🧾 LÀ CHỨNG TỪ KẾ TOÁN
Tờ khai chính là cơ sở ghi nhận hàng về kho, đặc biệt khi công ty theo phương pháp kê khai thuế GTGT.
Kèm theo hóa đơn thương mại, vận đơn, C/O,… tạo thành bộ chứng từ nhập khẩu.

CƠ SỞ TÍNH THUẾ NHẬP KHẨU - THUẾ GTGT
Cơ quan thuế dựa vào tờ khai để xác định trị giá tính thuế, kiểm tra mức thuế đã nộp có đúng chưa.
Kế toán thì dựa vào nó để khấu trừ thuế GTGT (nếu đủ điều kiện).

DÙNG ĐỂ HẠCH TOÁN GIÁ VỐN HÀNG NHẬP KHẨU

Tờ khai ghi giá CIF, phí vận chuyển, bảo hiểm, các điều chỉnh → lấy làm giá gốc nhập kho cho hàng hóa.
Cái này cực quan trọng cho công ty sản xuất hoặc thương mại có liên quan đến định mức và giá thành.

DÙNG CHO THANH TRA – KIỂM TOÁN – GIẢI TRÌNH

Khi giải trình với cơ quan thuế, tờ khai là một trong những giấy tờ đầu tiên.
Không có hoặc sai thông tin → có thể bị loại chi phí, không cho khấu trừ thuế GTGT.

1. Phần đầu – Thông tin chung của tờ khai
   Số tờ khai: Mã số duy nhất cho mỗi tờ khai – rất quan trọng để tra cứu.
   Mã loại hình: Ví dụ A11 là nhập kinh doanh tiêu dùng.
   Tên cơ quan Hải quan tiếp nhận: Tên chi cục hải quan tiếp nhận hồ sơ.
   Ngày đăng ký & Ngày thay đổi đăng ký: Thể hiện quá trình cập nhật tờ khai.

2. Thông tin các bên liên quan
   Người nhập khẩu: Là doanh nghiệp đứng tên nhập khẩu.
   Người ủy thác nhập khẩu: Nếu doanh nghiệp thuê bên khác làm thay.
   Người xuất khẩu: Bên bán hàng nước ngoài.
   Đại lý hải quan: Nếu có thuê đại lý làm thủ tục.

3. Thông tin lô hàng
   Số vận đơn: Mã lô hàng được vận chuyển.
   Tổng trọng lượng hàng (Gross) và số lượng container: Dễ kiểm tra khi nhập kho.
   Địa điểm lưu kho / xếp hàng / giao hàng: Nơi thực tế diễn ra các công đoạn.
   Ngày hàng đến: Quan trọng để tính thời gian thông quan, lưu kho.

4. Hóa đơn và thanh toán
   Số hóa đơn: Số invoice từ nước ngoài.
   Phương thức thanh toán: Như chuyển khoản, L/C…
   Tổng trị giá hóa đơn, Tổng trị giá tính thuế: Dùng làm căn cứ tính thuế nhập khẩu, VAT…

5. Giấy phép nhập khẩu (nếu có)
   Dành cho mặt hàng có điều kiện (thực phẩm, hóa chất, dược…).

6. Giá tính thuế và các khoản điều chỉnh
   Gồm: Phí vận chuyển, Bảo hiểm, các điều chỉnh tăng/giảm.
   Được phân bổ theo từng dòng hàng để tính thuế chính xác.

7. Thuế và số tiền phải nộp
   Các loại thuế gồm:
   Thuế NK (thuế nhập khẩu)
   Thuế GTGT
   Thuế TTĐB (nếu hàng thuộc diện đặc biệt)
   Có đầy đủ tổng số tiền thuế phải nộp, đã nộp hay bảo lãnh, theo đồng VND.